Tập thể dục ở bệnh nhân cao huyết áp
 |
| Bệnh nhân cao huyết áp nên kiểm tra huyết áp thường xuyên. |
Tập thể dục thể thao rèn luyện sức bền là một trong các phương pháp điều trị hữu hiệu đối với bệnh này. Tuy nhiên, bạn phải kiên trì vì huyết áp chỉ bắt đầu hạ xuống sau 5-6 tháng tập luyện thường xuyên.
Cơ sở sinh lý của rèn luyện sức bền ở bệnh nhân tăng huyết áp là điều hòa lượng cholesterol máu, kìm hãm xơ vữa động mạch, làm giãn và tăng tính đàn hồi của mạch máu trong các cơ hoạt động và giảm sức cản máu ngoại biên; kết quả là giảm huyết áp.
|
- Huyết áp bình thường:
110/70-139/85 mmHg. - Cao huyết áp độ 1: 140/90-160/95 mmHg. - Cao huyết áp độ 2: 160/95-180/110 mmHg. - Cao huyết áp độ 3: Trên 180/110 mmHg. |
Chương trình tập luyện mang tính cá nhân, phụ thuộc vào mức độ tăng huyết áp và các yếu tố khác. Với những người có biểu hiện tăng huyết áp độ 1, 2, các phương pháp hữu hiệu làm giảm huyết áp gồm:
- Đi bộ nhanh: Tùy theo tình trạng sức khỏe, người bệnh có thể đi bộ nhanh với tốc độ khác nhau, có thể đạt 5-6 km/giờ, tần số mạch tập luyện đạt khoảng 120-125 nhịp/phút. Tập hằng ngày, mỗi buổi 40-60 phút. Khi đã đi bộ nhanh quen và không khó nhọc nữa thì chuyển sang chạy bước nhỏ.
- Chạy sức khỏe: Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 8-12 tuần. Có thể áp dụng phương pháp tập luân phiên giữa đi bộ nhanh và chạy. Cần tăng dần thời gian chạy đến 20-30 phút/buổi, duy trì tốc độ ổn định trong suốt buổi chạy. Phải tập chạy thường xuyên 3 buổi/tuần, giữa hai buổi tập phải có giai đoạn nghỉ ngơi và phục hồi, thường là 48-72 giờ.
Trước khi chạy, phải tiến hành khởi động các cơ, khớp và cơ thể trong khoảng 5-7 phút. Giai đoạn tập luyện chính là 15-30 phút, tùy trạng thái sức khỏe. Cuối buổi tập chuyển sang đi bộ và sau đó là thực hiện một số bài tập thở.
Tốt nhất là tập vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi chiều sau giờ làm việc. Tránh tập lúc vừa ăn no hoặc quá đói, mùa hè nên tập vào buổi sáng cho mát. Những bệnh nhân có huyết áp tăng quá 160/90 mmHg thì phải kết hợp dùng thuốc hạ huyết áp (uống thuốc trước khi tập 15-30 phút).
- Tập trên xe đạp lực kế: Rất phù hợp cho những bệnh nhân dưới 45 tuổi, tăng huyết áp độ 1, huyết áp có khả năng trở về bình thường mà không phải dùng thuốc. Tốc độ và cường độ luyện tập theo chỉ định của thầy thuốc.
Những bệnh nhân tăng huyết áp độ 3 cần được điều trị ổn định bằng thuốc, sau đó mới tiến hành chương trình tập luyện bằng các bài tập đi bộ nhanh tốc độ 3-5 km/giờ, 20-30 phút/buổi, kết hợp các bài tập thở. Sau một số tuần, có thể tăng tốc độ hoặc quãng đường đi bộ. Khi có biểu hiện suy tim thì chống chỉ định hoàn toàn với tập luyện, bệnh nhân chỉ đi dạo, hít thở không khí trong lành.
TS Đặng Quốc Bảo, Sức Khỏe & Đời Sống
