Cao huyết áp
BS NGUYỄN THANH SƠN
(Trung tâm Ðào tạo & Bồi dưỡng cán bộ y tế TPHCM)
Ðược xác định là cao huyết áp khi huyết áp có mức cao nhất lớn hơn 14 và mức thấp nhất lớn hơn 9. Cao huyết áp còn được gọi là "tên giết người âm thầm" vì sau một thời gian huyết áp cao mà không được chữa trị sẽ dẫn đến tổn thương một số cơ quan trong cơ thể, chủ yếu là mạch máu, tim, thận, não và có thể làm người bệnh chết sớm. Triệu chứng chỉ xuất hiện ở cao huyết áp có biến chứng. Với biến chứng ở tim, người bệnh leo lầu cao, làm việc thấy mau mệt, tối ngủ phải kê đầu cao. Với biến chứng ở thận, người bệnh thấy mệt, yếu, phù chi, tiểu ít. Ngoài ra, trong cơn cao huyết áp cấp, người bệnh có các triệu chứng: Nhức đầu dữ dội, mờ mắt, ói mửa, co giật, lơ mơ hay hôn mê, đây là triệu chứng đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời ở bệnh viện. Do đó để biết có cao huyết áp hay không chỉ có cách duy nhất là đo huyết áp bằng huyết áp kế.
Phân loại cao huyết áp:
Cao huyết áp diễn tiến qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu là cao huyết áp dao động. Huyết áp thỉnh thoảng lên cao do các kích thích như uống rượu, lo âu... Sau một thời gian, huyết áp thường xuyên tăng cao được gọi là cao huyết áp thực sự. Người ta dựa vào trị số nhỏ của huyết áp để chia cao huyết áp làm bốn loại: Cao huyết áp nhẹ (trị số nhỏ: 9-9,9), cao huyết áp vừa (trị số nhỏ: 10-10,9), cao huyết áp nặng (trị số nhỏ: 11-11,9), cao huyết áp rất nặng (trị số nhỏ >12). Nếu không được điều trị, chỉ khoảng 5% người cao huyết áp rất nặng và 10% người cao huyết áp nặng có thể sống được một năm.
Mức độ trầm trọng của cao huyết áp còn tùy thuộc vào người đó có yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch hay không (béo phì, hút thuốc nhiều, tiểu đường, lượng Cholesterol máu cao).
Chữa cao huyết áp như thế nào ?
Ngoại trừ các trường hợp cao huyết áp rất nặng và cần phải điều trị ngay, người ta thường bắt đầu điều trị bằng cách thay đổi lối sống như giảm cân nặng, thay đổi chế độ ăn (bớt muối, bớt ngọt, giảm thực phẩm giàu Cholesterol), tập thể dục đều đặn, giảm uống rượu, bỏ hút thuốc. Nếu 4-6 tháng, huyết áp không giảm mới bắt đầu điều trị bằng thuốc.
Khi điều trị bằng thuốc, có nghĩa là bạn phải uống thuốc suốt đời, bác sĩ sẽ điều chỉnh thuốc tùy theo mức độ huyết áp, uống thuốc thất thường hoặc tự y ngưng thuốc sẽ nguy hiểm cho sức khỏe.
Kiểm tra định kỳ để theo dõi biến chứng của cao huyết áp như kiểm tra đáy mắt, đo điện tim, thử máu, thử nước tiểu...
