SỐT KÉO DÀI Ở NGƯỜI CAO TUỔI
BS. TRẨN CHÁNH KHƯƠNG
Sốt
được xác định khi nhiệt độ cơ thể vượt quá trị số bình thường (36 - 37,30
C) là một biểu hiện rất thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Sốt cũng là
triệu chứng khởi đầu của một tình trạng nhiễm trùng hay chấn thương đang xảy
đến. Về mặt sinh bệnh học, sốt được xem là một phản ứng chống đỡ của cơ thể
con người khi có sự xâm nhập của vi trùng, virus... nhất là ở trẻ em.
Ở
người cao tuổi, triệu chứng sốt thường không rõ rệt, không tương xứng với
bệnh lý đang có trong cơ thể người bệnh. Hơn nữa, có rất nhiều lý do để quan
tâm đến vấn đề sốt, nhất là sốt kéo dài ở người cao tuổi:
-
Cơ chế điều hòa thân nhiệt ở người cao tuổi kém, hệ thống miễn dịch suy giảm
nên hiếm khi sốt cao 390 C. Thói quen chủ quan, ít chú ý. Một số
người cao tuổi hay cho rằng: sốt là do cảm cúm thông thường...
-
Một số bệnh lý đặc biệt hay gặp ở người cao tuổi như: Lao phổi tiềm ẩn, viêm
nội mạc cơ tim, viêm gan mật, bệnh ung thư phổi, gan, ruột, hạch...
Sốt kéo dài ở người
cao tuổi là gì?
Tình trạng sốt > 380 C kéo dài hơn 3 tuần lễ.
Căn nguyên?
w Khoảng 10% các trường hợp không tìm
được nguyên nhân sau khi người bệnh vào viện và đã được tích cực rà tìm,
chẩn đoán bệnh. Đây thật sự là những trường hợp sốt không rõ nguyên căn
(Fever of unknown origin).
w 90% các trường hợp sốt kéo dài ở
người cao tuổi có thể tìm được căn nguyên bệnh như sau (theo KUMAR và
CLARKE):
- Bệnh nhiễm trùng
(khoảng 40%):
Vi
khuẩn: Viêm phế quản, viêm phổi, viêm đường tiểu, viêm hay áp xe gan mật...
Lao
phổi, lao thận - niệu, lao xương sống...
Sốt
rét
Nhiễm virus...
- Bệnh ác tính (khoảng
30%):
Ung
thư hệ tạo huyết: Bệnh bạch cầu mạn (Chronic Leukemia), ung thư hạch
(Limphôm và bệnh Hodgkin).
Ung
thư gan, thận, ruột, phổi, tụy, bao tử...
- Bệnh hệ thống (khoảng
15%):
Thấp khớp, Lupút ban đỏ...
- Do phản ứng thuốc (Drug
fever khoảng 5%): Sulfamid, Pênixilin, INH, Methyldopa...
Thái độ xử trí?
Sốt
kéo dài ở người cao tuổi cần được thực sự lưu ý đúng mức:
Ngưng ngay các thuốc đang sử dụng. Uống nhiều nước, lau mát.
Nên
đi khám bệnh tại một bệnh viện và tích cực hợp tác với bác sĩ để truy tìm
căn nguyên. Đặc biệt chú ý các bệnh thường gây sốt kéo dài ở người cao tuổi
như: nhiễm trùng tiềm ẩn, bệnh ung thư, bệnh hệ thống, phản ứng thuốc...
Nên
nằm viện để được chăm sóc đặc biệt và theo dõi... nếu có thêm một số biểu
hiện khác đi kèm như: đau nhức nhiều, cơ thể suy sụp dần, mệt mỏi nhiều và
có lú lẫn...
Tóm lại: Sốt là một triệu chứng thông
thường. Nhưng sốt kéo dài hơn 2 - 3 tuần ở người cao tuổi là một biểu hiện
bất thường cần được hết sức quan tâm chăm sóc, theo dõi truy tìm nguyên nhân
bệnh đang tiềm ẩn. Việc chẩn đoán và điều trị tích cực căn bệnh sẽ cắt đứt
cơn sốt kéo dài và đem lại cuộc sống an lành cho người cao tuổi vậy.
