Chữa mất ngủ bằng y học cổ truyền
 |
| Hạt sen chữa mất ngủ. |
Một số thực phẩm có thể dùng làm thuốc chữa mất ngủ mà không độc. Chẳng hạn, hạt sen, long nhãn, mật ong, đậu xanh, đậu đen, táo tàu... có tác dụng an thần, giúp dễ ngủ. Chuối, các loại hạt quả, lạc... điều hòa giấc ngủ.
Có 2 nhóm nguyên nhân gây
mất ngủ: Nhóm mất ngủ do sinh hoạt gồm dùng chất kích thích (thuốc
lá, cà phê...), ăn nhiều nặng bụng, rối loạn lịch thức ngủ, căng
thẳng lo âu, phân bổ giờ giấc ngủ không hợp lý, ngủ ngày quá nhiều.
Nhóm mất ngủ do nguyên nhân thực thể
gồm: dùng thuốc (thuốc chứa
cafein, corticoide, thuốc lợi tiểu), có bệnh (đau đầu do viêm xoang
hay tăng huyết áp, đau do viêm loét dạ dày tá tràng hay zona...),
loạn tâm thần, trầm cảm.
Về nguyên tắc điều trị, cần loại bỏ những nguyên nhân chủ quan gây mất ngủ. Nếu cố gắng tìm hiểu, người bệnh sẽ biết một phần nguyên nhân, thí dụ uống cà phê quá nhiều vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, ăn quá nhiều chất cay nóng, ăn quá no vào buổi tối, đi du lịch đến nơi có sự thay đổi múi giờ quá lớn, căng thẳng trong công việc... Người bệnh có thể sẽ tự điều chỉnh để ngủ được mà không cần nhờ đến thuốc.
Nên tạo tâm trạng thư thái để dễ dàng đi vào giấc ngủ, giường ngủ cần đặt nơi thoáng mát, chăn màn sạch sẽ. Dùng thuốc ngủ kết hợp thuốc điều trị nguyên nhân gây bệnh
Y học cổ truyền cũng điều trị mất ngủ theo các nguyên tắc trên. Tuy
nhiên, ngoài thuốc, nền y học này còn áp dụng các phương pháp không
dùng thuốc như châm cứu, dưỡng sinh để giấc ngủ đến dễ dàng hơn.
Các bài thuốc chữa mất ngủ
1. Mất ngủ do làm việc quá sức hoặc suy nghĩ lo âu căng thẳng,
kèm theo là biểu hiện hay hốt hoảng, thấp thỏm lo âu, tim hồi hộp,
hay quên, chân tay mỏi rũ, ăn uống kém, sắc da không tươi nhuận, cả
đêm không ngủ được, hoặc lúc ngủ lúc thức, hay nằm mơ, dễ tỉnh giấc.
Bài thuốc: Củ mài sao vàng, hạt sen để cả tim (sao) mỗi thứ 20 g; lá
dâu, long nhãn, áo nhân (sao), lá vông, bá tử nhân mỗi thứ 10 g; sắc
uống mỗi ngày.
2. Mất ngủ kèm theo triệu chứng buồn bực,
ù tai, đau lưng, uể oải không muốn làm việc, nóng nảy bứt rứt, có
cảm giác bốc hỏa lên đầu mặt, đau đầu choáng váng, tâm phiền miệng
khát, đêm ra mồ hôi trộm...
Dùng bài thuốc: Đậu đen, hạt sen
để cả tim (sao), lá vông, lá dâu tằm mỗi thứ 20 g; lạc tiên, thảo
quyết minh, mè đen mỗi thứ 10 g; vỏ núc nác 6 g; sắc uống.
3. Ngủ không yên, người nhút nhát, hay cáu gắt, hư phiền, ngủ
không yên, hay chiêm bao vớ vẩn: Hạt sen, táo nhân sao đen mỗi thứ
40 g, sắc uống.
4. Mất ngủ kèm theo đầy tức vị quản,
ợ hơi, khó chịu hoặc ăn ít, đại tiện không thông hoạt, bụng đau,
chân tay bủn rủn: Trần bì, la bạc tử, chỉ thực mỗi thứ 10 g; hương
phụ 12 g, mộc hương 15 g, sắc uống.
Ngoài ra, dân gian cũng có nhiều vị thuốc chữa mất ngủ từ cây cỏ, chẳng hạn như lạc tiên (chùm bao, nhãn lồng). Có thể dùng riêng, luộc hoặc hấp và ăn như rau; hoặc phối hợp với lá dâu tằm, lá vông, tim sen nấu nước uống.
TS Nguyễn Thị Bay, Sức Khoẻ & Đời Sống
