KINH NGHIỆM DÂN GIAN CHỮA VIÊM MŨI DỊ ỨNG
Thạc sĩ HOÀNG KHÁNH TOÀN
Khoa đông y Viện quân y 108
Viêm mũi dị ứng là một bệnh rất thường gặp. Cơ chế bệnh sinh của bệnh này là một tình trạng mẫn cảm đặc biệt của cơ thể, phản ứng bất thường và quá mức sau khi tiếp xúc với một dị nguyên nhất định, biểu hiện trên lâm sàng bằng ba triệu chứng chính là hắt hơi, sổ mũi và tắc mũi. Điều trị viêm mũi dị ứng đợt cấp tính không khó khăn lắm nhưng khi bệnh chuyển sang mạn tính thì rất phức tạp mặc dù cho đến nay, y học hiện đại(YHHĐ) đã có khá nhiều biện pháp xử lý.
Trong y học cổ truyền (YHCT), viêm mũi dị ứng thuộc phạm vi các chứng "tị cừu", "tị trất". Thông thường, người ta căn cứ trên các triệu chứng cụ thể mà phân thành nhiều thể khác nhau và tiến hành trị liệu theo nguyên tắc "biện chứng luận trị" của YHCT. Trong dân gian cũng có khá nhiều bài thuốc và phương pháp trị liệu viêm mũi dị ứng, có thể kể ra như sau:
1. Phương pháp dùng thuốc
Bài 1: Hoa cứt lợn tươi 1 cái, lá khế tươi 2 lá, lá bạc hà tươi 2-3 lá. Ba thứ nghiền nát, gói vào gạc, nút vào lỗ mũi từng bên, mỗi bên 15 phút.
Bài 2 : Hoa cứt lợn tím tươi 10 cái, rửa sạch, nghiền nhỏ hòa với 10ml cồn 70? rồi lọc qua gạc sạch để được một dung dịch màu xanh. Mỗi ngày dùng bông gòn tẩm ướt dung dịch này đặt vào lỗ mũi từng bên, mỗi bên 5-10 phút.
Bài 3: Lá cóc mẳn (nga bất thực thảo) giã nát nút vào lỗ mũi.
Bài 4: Lá cóc mẳn 65g, tân di 15g. Sắc lấy nước, lọc qua gạc sạch rồi nhỏ mũi, mỗi ngày 3 lần.
Bài 5: Kim ngân hoa 20g, ké đầu ngựa 10g, bèo cái tía 30g. Sắc trong 300ml nước còn 150ml chia 2 lần uống trong ngày.
Bài 6: Tân di 60g, ké đầu ngựa 12g, bạch chỉ 6g, hành 90g. Tất cả rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, tán bột, cho thêm một chút bột thạch cao, băng phiến, lô cam thạch. Mỗi ngày, buổi trưa và tối trước khi ngủ, rửa sạch khoang mũi bằng nước muối sinh lý 0,9%, rồi dùng bông y tế chấm bột thuốc vào trong lỗ mũi.
Bài 7: Dịch ép tỏi một phần, mật ong 2 phần, hòa đều nhỏ mũi 3 lần trong ngày.
Bài 8: Tổ ong 1 miếng, nhai nát nuốt nước bỏ bã, mỗi ngày 2-3 lần.
Bài 9: Dây mướp (ty qua đằng), lấy đoạn gần gốc khoảng 1 m, thịt lợn gầy 60g. Tất cả rửa sạch thái nhỏ nấu chín, uống nước ăn thịt lợn. Mỗi ngày 1 lần, 5 ngày là 1 liệu trình, dùng từ 1-3 liệu trình.
Bài 10: Tân di 15g, trứng gà 2 quả, cho tân di vào nấu với 2 bát nước còn 1 bát, trứng gà luộc chín bỏ vỏ, chích 10 lỗ xung quanh rồi đun với nước sắc tân di 1 bát, uống nước ăn trứng.
Bài 11: Óc lợn 1 đôi, trứng gà 2 quả. Đánh đều, gia thêm một chút đường phèn và rượu lâu năm, hấp ăn.
2. Phương pháp không dùng thuốc
Cách 1: Dùng 2 ngón tay trỏ hướng vào hai bên lỗ mũi, ấn đẩy lên đẩy xuống 2 huyệt nghinh hương (sát cạnh cánh mũi), làm cho 2 lỗ mũi lúc thu hẹp lại, lúc phồng ra, đồng thời hít vào mạnh, tắc bên nào hít bên đó, thở ra đường miệng. Nếu 2 lỗ mũi vẫn tắc dùng ngón trỏ và ngón cái cùng bên cầm đầu chót mũi lắc qua lắc lại, vừa lắc vừa hít mạnh đến khi thật thông thì thôi. Cuối cùng, dùng ngón tay cái để vào đầu mũi (tî chẩn) phía sát đường nhân trung môi trên bật ngược mũi lên 5-7 lần. Mỗi ngày làm từ 3-7 lần.
Cách 2: Dùng 1 tép tỏi giã nát đắp vào huyệt dũng tuyến, mỗi tối 1 lần. Cách xác định huyệt: lấy ở điểm nối 2/5 trước và 3/5 sau của đoạn nối giữa gốc ngón chân 2 (kể từ ngón cái) và điểm giữa bờ sau gót chân, trong chỗ lõm ở gan bàn chân.
Để nâng cao hiệu quả điều trị có thể kết hợp dùng các bài thuốc và các phương pháp với nhau. Thông thường, người ta hay dùng kết hợp một bài thuốc uống, một bài thuốc nhỏ, đắp tại chỗ với một phương pháp không dùng thuốc.
