U xơ tử cung có thể gây biến chứng trong thai kỳ
 |
Phụ nữ có thai cần được theo dõi sức khỏe thường xuyên. |
U xơ tử cung, nếu xuất hiện ở phụ nữ chưa có con, có thể gây tình trạng hiếm muộn. Nguyên nhân là do nó làm thay đổi lớp nội mạc tử cung, gây khó khăn cho sự làm tổ của phôi. Cũng có thể do khối u chèn ép, làm gập vòi trứng hoặc bít lỗ tử cung, ngăn không cho phôi về làm tổ.
U xơ tử cung xuất hiện do sự tăng cao oestrogen trong tử cung. Trong thời kỳ mang thai, lượng nội tiết tố này được sản xuất nhiều hơn, gây tăng sinh các sợi cơ (kể cả mô cơ bình thường) ở thành tử cung làm các u xơ to ra. Vì thế, có những trường hợp u xơ tử cung chỉ được phát hiện lúc mang thai. Sau khi sinh, lượng oestrogen giảm xuống, u xơ sẽ dần trở lại kích thước ban đầu.
Có khoảng 0,1-1% phụ nữ bị u xơ tử cung trong thai kỳ. Tuy lành tính nhưng u này cũng có thể gây ra một số biến chứng bất lợi cho thai phụ và thai nhi.
Trong thời gian mang thai
Giai đoạn này, người bị u xơ tử cung có thể gặp những biến chứng sau:
- Đau bụng âm ỉ hoặc đau nhẹ từng cơn do khối u lớn nhanh hoặc có xuất huyết nhẹ trong khối u.
- Hoại sinh vô khuẩn: Thường xảy ra ở những khối u nằm trong cơ tử cung. Nguyên nhân là do tắc nghẽn mạch máu nuôi khối u hoặc do u bị chèn ép, không lớn được. Biến chứng này ít có biểu hiện nên bệnh nhân khó nhận thấy; đôi khi có đau bụng, sốt nhẹ. Chỉ cần điều trị bằng thuốc thường là các triệu chứng sẽ hết.
- Sẩy thai hoặc sinh non do lớp nội mạc tử cung không phát triển đầy đủ, hoặc buồng tử cung bị chèn ép không phát triển to ra được. Sẩy thai do u xơ thường gây xuất huyết nhiều vì bị sót rau do tử cung co bóp kém.
- Ngôi thai bất thường (ngôi đầu không cúi tốt, ngôi mông, ngôi ngang) do thai nhi bình chỉnh kém.
- U xơ dưới phúc mạc có cuống có thể bị đẩy lên cao, trên ổ bụng hoặc chui vào túi cùng Douglas và dễ bị xoắn, bị kẹt trong túi cùng.
Ngoài ra còn có một số biến chứng ít gặp sau:
- Xuất huyết trong khối u hoặc xuất huyết vào trong ổ bụng.
- Xoắn u xơ có cuống hoặc xoắn cả tử cung có mang khối u xơ.
- Có dấu hiệu bất thường ở đường tiểu do bàng quang bị kéo lên cao.
Khi chuyển dạ và thời kỳ hậu sản
- Không sinh được, phải mổ: Nếu khối u có kích thước lớn, lại nằm ở vị trí thấp, nó có thể chắn đường đi ra của em bé.
- Thời gian chuyển dạ kéo dài và khó khăn do có những rối loạn về cơn gò.
- Băng huyết hoặc sót rau khi sổ rau do tử cung co bóp kém.
Trong thì kỳ hậu sản, u xơ tử cung (nhất là các u xơ dưới niêm mạc) có thể gây nhiễm khuẩn. Những u xơ có cuống dễ gây biến chứng xoắn do ổ bụng rỗng đột ngột. Ngoài ra, sản phụ cũng có thể bị nhiễm khuẩn hoại tử do vi khuẩn yếm khí (hiếm khi xảy ra nhưng rất nặng).
Để đề phòng biến chứng, thai phụ bị u xơ tử cung cần được theo dõi chặt chẽ, nghỉ ngơi nhiều. Phải dùng thuốc chống co bóp tử cung, nếu bị sẩy thì nên nạo kiểm tra buồng tử cung để tránh sót rau. Nếu có biến chứng hoại tử vô trùng thì chỉ cần điều trị nội khoa (nghỉ ngơi, chườm đá, giảm đau giảm co).
Đối với những trường hợp u lớn nhanh, gây đau nhiều, u xơ có cuống bị xoắn hoặc khi điều trị biến chứng hoại sinh bằng nội khoa không có kết quả thì phải can thiệp bằng phẫu thuật.
BS Bùi Thanh Vân, SK&ĐS
