Dược thiện dành cho phụ nữ tiền mãn kinh
Chim sẻ 3-5 con làm sạch, rán chín ninh với gạo tẻ (60 g) thành cháo, chế thêm chút rượu nhẹ, hành, gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Dùng cho người mắc hội chứng tiền mãn kinh thể dương hư: kinh nguyệt có lúc ra nhiều, sắc nhạt, mệt mỏi, kém ăn, chân tay lạnh, đau lưng, chất lưỡi nhợt.
Ở độ tuổi 45-55, do chức năng buồng trứng suy giảm nên 85% phụ nữ mắc hội chứng tiền mãn kinh với mức độ khác nhau, biểu hiện bằng các triệu chứng: rối loạn kinh nguyệt, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, mất ngủ, tim đập nhanh, có các cơn "bốc hỏa", thay đổi tính tình...
Theo y học cổ truyền, đây là hậu quả của tình trạng thận khí suy nhược, tinh huyết sút kém, kinh mạch hư tổn, công năng tạng phủ rối loạn, dẫn đến mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Để khắc phục, một trong những phương pháp tốt nhất là sử dụng các món ăn thích hợp. Cách này rất đơn giản nhưng cho hiệu quả rất lớn. Sau đây là một số món ăn bài thuốc cụ thể:
1. Thể thận dương hư.
- Đông trùng hạ thảo 10 g, thịt gà 250 g. Thịt gà rửa sạch, cho vào nồi, đun sôi, hớt bọt. Cho đông trùng hạ thảo vào, hầm nhỏ lửa cho nhừ, chia làm 2 lần ăn trong ngày.
- Tôm nõn loại to 10 con, gạo kê 100 g, dầu vừng, gia vị vừa đủ. Tôm rửa sạch, thái nhỏ, nấu với gạo kê thành cháo rồi chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
2. Thể can thận âm hư.
Triệu chứng: Kinh nguyệt rối loạn, lượng ít, sắc đỏ tươi; có cảm giác sốt về chiều, lòng bàn tay và bàn chân nóng, tinh thần căng thẳng, bức bối khó chịu, đầu chóng, mắt hoa, tai ù, mất ngủ, môi khô, miệng khát, đại tiện táo, chất lưỡi đỏ, ít rêu.
- Táo nhân 30 g, sinh địa 30 g, gạo tẻ 100 g. Táo nhân đập vụn, sinh địa thái phiến, sắc kỹ cả hai vị lấy 200 ml nước thuốc rồi cho gạo vào nấu thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày.
- Tang thầm (quả dâu chín) 50 g, đường trắng 200 g, bột mì 300 g, trứng gà 5 quả. Tang thầm rửa sạch, sắc lửa nhỏ trong 20 phút rồi lọc bỏ bã lấy nước, cho đường, bột mì, trứng gà vào trộn đều, nặn thành bánh, nướng chín dùng dần. Ngày ăn 2 lần, mỗi lần 50-100 g.
3. Thể tâm tỳ lưỡng hư.
Triệu chứng: Đầu choáng, mắt hoa, sắc mặt nhợt nhạt, ngủ ít, hay mê mộng, dễ hồi hộp, trí nhớ giảm sút, kinh nguyệt ít và loãng, có thể rong kinh, chất lưỡi nhợt.
- Thịt gà ác 200 g, hà thủ ô 20 g, hoàng kỷ 15 g, đại táo 10 quả. Thịt gà rửa sạch, thái miếng, đại táo bỏ hạt, hà thủ ô và hoàng kỳ cho vào túi vải, buộc kín. Tất cả cho vào nồi đất, chế nước vừa đủ, đun to lửa cho sôi rồi dùng lửa nhỏ hầm kỹ trong 2 giờ, bỏ túi thuốc, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần.
- Long nhãn 30 g, nhân sâm 3 g, nấm linh chi 5 g. Tất cả tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà hằng ngày. Có thể chế thêm một chút đường phèn cho dễ uống.
- Nấm linh chi 5 g, viễn trí 10 g, tam thất 10 g, ngũ vị tử 4 g, hạt sen 10 g. Tất cả tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, chế thêm một chút đường, uống thay trà trong ngày.
Chú ý: Phụ nữ ở tuổi này nên ăn nhiều thực phẩm có công dụng tư bổ can thận, dưỡng huyết, tư âm, giáng hỏa như: thịt vịt, thịt gà ác, tim và cật lợn, sò biển, hàu, trai, cá mực, ba ba, rùa, sữa ong chúa, mộc nhĩ, yến, bách hợp, hạt sen, kỷ tử, tang thầm... Hạn chế những thức ăn cay nóng, có tính kích thích hay quá béo bổ như ớt, hạt tiêu, quế, hồi, tỏi, chè đặc, rượu, trứng, thịt mỡ, não tủy động vật, các thức ăn chiên xào...
Ths Hoàng Khánh Toàn, Sức Khỏe & Đời Sống
