Phòng và trị chứng mất ngủ
Theo Đông y, nguyên nhân chính gây mất ngủ là lo nghĩ quá độ làm tổn tâm, tỳ. Tâm tổn thì âm huyết cạn dần, tinh thần bất định. Tỳ tổn thì ăn kém, người gầy, huyết hư không khôi phục được. Do huyết không đủ để nuôi dưỡng tâm nên dẫn đến mất ngủ.
Bình thường, người lớn một ngày đêm ngủ 6-8 giờ, khi đi ngủ không có suy nghĩ bất thường. Mất ngủ là tình trạng không ngủ được hoặc ngủ không sâu, khi mê khi tỉnh. Bệnh dần dần nặng hơn, khiến bệnh nhân trằn trọc không ngủ được, 2 mi mắt mỏi, cứng, gần sáng tỉnh dậy sớm. Bệnh quá nặng thì cả đêm ngày đều không ngủ được.
Sau đây là những bài thuốc chữa mất ngủ tùy theo từng thể bệnh mà bạn đọc có thể tham khảo:
Mất ngủ do tâm tỳ hư tổn: Mất ngủ tăng dần, tinh thần uể oải, phờ phạc, hay quên, hồi hộp, ăn uống kém, chân tay mềm nhẽo, thỉnh thoảng đau vùng trước tim, chất lưỡi bệu nhợt. Nếu tỳ hư nhiều thì sôi bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, mất ngủ hoàn toàn.
Hoàng kỳ, phục thần, đương quy mỗi thứ 16 g, xuyên khung, bá tử nhân mỗi thứ 10 g, cam thảo, viễn chí, ngũ vị tử, nhân sâm mỗi thứ 8 g, nhục quế 6 g. Viễn chí bỏ lõi, hoàng kỳ sao mật, đương quy sao rượu. Tất cả sắc với 1.700 ml nước, lọc bỏ bã lấy 250 ml. Uống ấm, chia đều 4 lần, ngày 3 lần, tối 1 lần.
Mất ngủ do âm hư hỏa vượng: Mất ngủ tăng dần, đau lưng, ù tai, đầu nặng, choáng váng từng cơn, hai hố mắt thâm quầng, miệng khô, họng rát, chất lưỡi đỏ, mệt mỏi, nóng về đêm, ra mồ hôi trộm.
Trân châu mẫu, nhân sâm mỗi thứ 8 g, đương quy, phục thần, long cốt mỗi thứ 16 g, toan táo nhân, bá tử nhân mỗi thứ 10 g, tê giác, trầm hương, thần sa mỗi thứ 4 g, thục địa 24 g. Chu sa nghiền tinh để riêng. Long cốt nung đỏ để nguội, các vị còn lại sao giòn, nghiền tinh, hoàn mật vừa đủ viên bằng hạt nhãn, lấy chu sa làm áo đều. Uống ngày 50 g chia đều 5 lần, ngày 4 lần, tối 1 lần.
Mất ngủ do tâm đởm khí suy: Mất ngủ, ngực sườn đầy tức, ăn không tiêu, đánh trống ngực, đại tiện thất thường có khi sống phân, đau đầu từng cơn, tiểu tiện vàng, mệt mỏi bủn rủn, rêu lưỡi vàng, chất lưỡi bệu nhợt.
Toan táo nhân 32 g, cam thảo 12 g, tri mẫu 24 g, phục linh 30 g, xuyên khung 18 g. Toan táo nhân sao vàng cánh gián, tri mẫu tẩm rượu sao. Tất cả sắc với 1.500 ml nước, lọc bỏ bã lấy 200 ml. Uống ấm, chia đều 4 lần, ngày 3 lần, tối 1 lần.
Chú ý: Nếu mất ngủ do nguyên nhân tâm lý thì cần giải quyết nguyên nhân phối hợp với dùng thuốc, châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt. Với mất ngủ do một số yếu tố khác (cơ thể quá hư suy sau mất máu, bệnh lý trong não bộ, ăn uống gây tích trệ, ngoại cảm...), cần tìm rõ nguyên nhân để điều trị.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)
