Dùng thuốc điều trị bệnh động kinh
Nên cân nhắc khi quyết định dùng thuốc chống động kinh vì thuốc chỉ chữa triệu chứng, không ảnh hưởng quyết định tới tiến triển của bệnh. Khi đã dùng thuốc, phải dùng hằng ngày và lâu dài, đủ liều lượng được chỉ định. Nếu không, bệnh nhân có thể gặp tai biến và biến chứng.
Có ba loại thuốc chống động kinh:
- Loại có tác dụng với mọi thể động kinh (bao gồm các cơn vắng ý thức điển hình) như: benzodiazepin, acid valproic...
- Loại có tác dụng với mọi cơn động kinh (trừ các cơn vắng ý thức điển hình), thường dùng là phenobarbital, diphenylhydantoin...
- Loại chỉ có tác dụng với một vài thể loại động kinh như Suxinimid, oxazolidin, sultiam.
Trên nguyên tắc, phải điều trị mọi trường hợp mắc động kinh bằng thuốc vì:
- Việc dùng thuốc chống động kinh mang lại hiệu quả chắc chắn (hơn 70% trường hợp khỏi cơn lâu dài).
- Thuốc chống động kinh là phương thức duy nhất để bảo vệ bệnh nhân khỏi có cơn động kinh.
- Ở trẻ nhũ nhi, điều trị chống động kinh nhiều khi là một yêu cầu cấp cứu, dự phòng các nguy cơ di chứng do động kinh gây ra.
Vịêc điều trị động kinh cần tuân theo một số nguyên tắc:
- Thầy thuốc điều trị sau khi chẩn đoán sẽ chọn lựa loại thuốc chống động kinh thích hợp cho tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.
- Liều lượng thuốc chỉ định phải căn cứ vào thể bệnh, loại cơn lâm sàng, thể trạng bệnh nhân. Phần lớn chỉ dùng một loại thuốc nhất định với điều kiện đạt được nồng độ có hiệu quả lâm sàng. Thuốc dùng uống là chủ yếu.
- Thuốc điều trị phải được dùng hằng ngày, đúng và đủ liều quy định, bệnh nhân không được tự ý tăng, giảm hoặc ngừng thuốc đột ngột.
- Theo dõi diễn biến lâm sàng của bệnh và các biểu hiện thứ phát của thuốc để kịp thời thông báo cho thầy thuốc điều trị biết nhằm điều chỉnh liều lượng.
- Không được kết hợp hai thứ thuốc cùng loại với nhau. Ví dụ: phenobarbital với primidon, seduxen với mogadon...
- Có kế hoạch kiểm tra máu, các chức năng gan, thận của bệnh nhân.
- Tùy theo từng trường hợp, ngoài thuốc, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt, lao động nghỉ ngơi, giải trí thích hợp.
Động kinh là một trạng thái bệnh lý kéo dài và có thể mạn tính nên phải điều trị lâu dài và kiên trì. Trong một số trường hợp, hoàn cảnh cho phép đặt vấn đề ngừng điều trị động kinh. Ví dụ:
- Chưa có chẩn đoán chắc chắn là động kinh thì có thể cẩn thận giảm dần liều rồi đi đến cắt bỏ thuốc chống động kinh, đồng thời cảnh giác với cơn động kinh.
- Có cơn kịch phát ở vùng đỉnh, động kinh cơn nhỏ ở trẻ em.
- Động kinh toàn bộ nguyên phát dạng cơn lớn ở trẻ em (chỉ xảy ra 2-3 lần một năm).
- Động kinh toàn bộ nguyên phát dạng cơn lớn ở tuổi thiếu niên, động kinh sau chấn thương không tiến triển và không nặng lắm...
Việc ngừng điều trị này phải do thầy thuốc chuyên khoa cân nhắc và quyết định. Nói chung, sau 3-4 năm điều trị đều đặn mà không thấy cơn động kinh tái phát thì có thể ngừng thuốc với các thể nói trên. Tiến hành ngừng điều trị bằng cách giảm dần liều trong thời gian kéo dài hàng tháng, mặt khác tiếp tục theo dõi điện não đồ và nội khoa nói chung.
GS Lê Đức Hinh, Sức Khoẻ & Đời Sống
