Cảnh giác với pôlíp ở đại tràng
 |
| Cần ăn nhiều rau quả để phòng ngừa ung thư đại tràng. |
Hầu hết ung thư đại tràng đều do sự thoái hóa ác tính các u tuyến, còn gọi là pôlíp đại tràng, gây nên. Số lượng pôlíp tăng theo tuổi, thường nhiều sau tuổi 60. Nội soi để phát hiện pôlíp đại tràng là biện pháp phòng ngừa ung thư hiệu quả.
Pôlíp hình thành do sự phì đại của biểu mô tuyến quanh một trục liên kết mạch, thường ở trực tràng và đại tràng xích ma. Chúng trông như những u nhỏ hình hạt đậu, quả dâu, quả anh đào..., có cuống dài, mảnh hoặc ngắn, rộng bám vào thành đại tràng. Có thể có 1 pôlíp đơn độc hoặc nhiều pôlíp riêng biệt. Cần phân biệt với bệnh pôlíp đại tràng gia đình - bệnh di truyền thường gặp ở trẻ em nam với số luợng hàng nghìn pôlíp, thường bị ung thư hóa. Trên lâm sàng, pôlíp đại tràng thường tiến triển thầm lặng, có thể gây chảy máu, cảm giác mót đi ngoài. Đôi khi pôlíp lòi ra ngoài hậu môn nếu ở vị trí thấp.
Nguy cơ thoái hóa ác tính của pôlíp tùy thuộc vào kích thước. Nếu các pôlíp có đường kính không quá 5 mm thì ít có nguy cơ phát triển thành ác tính. Pôlíp đường kính trên 20 mm có khả năng ung thư hóa tới 50%. Thời gian chuyển hóa ác tính của u tuyến với ổ loạn sản là 10 năm.
Cách phát hiện và triệt bỏ pôlíp đại tràng:
- Chủ yếu dựa vào phương pháp nội soi tại các trung tâm chuyên về bệnh tiêu hóa. Các ống soi trực tràng - đại tràng xích ma cứng và mềm giúp thấy được những pôlíp ở thấp. Đối với pôlíp ở cao, có thể dùng kỹ thuật chụp khung đại tràng đối quang.
- Đối tượng cần thăm khám kỹ là người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng, bệnh nhân đi ngoài ra máu hoặc xét nghiệm trong phân có máu... Để phát hiện có chảy máu vi thể trong phân, cần làm thử nghiệm Hémocult, bằng một loại giấy có thấm chất guaiac. Mẫu xét nghiệm sẽ chuyển sang màu xanh lam nếu có chảy máu vi thể. Thử nghiệm này có độ tin cậy cao lại đơn giản, có thể dùng kiểm tra nhiều lần và định kỳ cho nhiều người.
- Về xử trí, cần cắt bỏ pôlíp đại tràng và làm xét nghiệm tổ chức học. Qua đường nội soi có thể lấy hết pôlíp ở các đoạn đại tràng.
- Nếu pôlíp đã thoái hóa ác tính vào quá lớp cơ niêm phải coi như ung thư đại tràng, cần xử trí phẫu thuật như đối với ung thư. Tỷ lệ khỏi bệnh có thể đạt tới 90% nếu được phát hiện và mổ sớm.
- Cần ăn nhiều rau quả giàu chất sợi, ít chất mỡ có tác dụng bảo vệ, ngăn ngừa ung thư đại tràng.
Bác sĩ Trần Trí, Sức Khỏe & Đời Sống
