NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP
CARCINOID TÁ TRÀNG và ÐẠI TRÀNG

TRẦN KẾ HƯNG*, NGUYỄN THỊ THANH THẢO**, NGUYỄN THIỆN HÙNG***

Trung tâm Y khoa MEDIC

Thành phố Hồ Chí MinhA

Bênh nhân Võ v. M., 53 tuổi ở Châu đốc, Long xuyên đến khám tại Trung tâm Y khoa MEDIC vì đau thượng vị, có những cơn phừng mặt từ 1 tháng rưởi nay, ăn kém và sụt cân 10kg. Bệnh nhân đi cầu máu từ 1 năm nay đã chích xơ trỉ 5 lần. Siêu âm thấy có di căn gan lách với tổn thương echo kém, giới hạn rõ, có hoại tử, ít mạch máu. Kết quả nội soi cho thấy u bề mặt niêm mạc tá tràng D2 và nhiều tổn thương bề mặt niêm mạc đại tràng, vàng nhạt, có rốn ở giữa. Tiêu bản giải phẫu bệnh lý trả lời là u dạng carcinoid tá tràng D2 (PGs Nguyễn Sào Trung).

Ðây là ca thứ 2 của MEDIC trong vòng 5 năm trở lại đây.

Xem lại y văn:

1/ ÐỊNH NGHĨA (MEDICAL ENCYCLOPEDIA, MOSBY, 1995):

carcinoid /kä'sinoid/ [Gk, karkinos + eidos, form],a small yellow tumor derived from argentaffin cells in the gastrointestinal mucosa that secrete serotonin and other catecholamines. Carcinoid tumors spread slowly locally but may metastasize widely. Also called 2524argentaffinoma, Kulchitsky-cell carcinoma. See also 2523argentaffin cell, 5155carcinoid syndrome.

2/ CLINICAL GASTROENTEROLOGY, Mosby, 1995 (2).

Carcinoid Tumour

It is important to distinguish this form of metastatic liver disease from others since carcinoid tumours tend to spread slowly and have a much better prognosis than most other malignant tumours with secondary deposits. Macroscopically, carcinoid metastases have a characteristic umbilicated appearance (Fig.01). The histological appearance is of nests of small hyperchomatic cells with characteristic staining properties (Fig.02).

3/ PRACTICAL GUIDE TO DIAGNOSTIC IMAGING (pp.127)(3):

(a)     Most common primary malignancy of SB but usually small and difficult to demonstrate radiographically,

(b)     Desmoplastic response may cause SBO; may appear 'stellate' on CT.

(c)     Usually in distal ileum.

(d)     90% tumors >2cm metastasize.

(e)     Carcinoid syndrome indicates liver metastases

+ Episodic diarrhea, abdominal cramps, cutaneous flushing, and asthma caused by excess tumor-secreted serotonin, which cannot undergo normal degradation by liver.

4/ Xem thảo luận của Medscape Gastroenterology

CLINICAL DISCUSSION - CARCINOID TUMORS OF THE GUT: SURGICAL RESECTION IS THE PRIMARY TREATMENT

3/2/2000

Recently, I have been seeing a 41-year-old woman with carcinoid of the ileum and multiple metastasis of the liver. The primary tumor is more than 2 cm, very close to the ileocoecal valve, and is actually impairing the opening of the valve. The patient is in very good clinical condition, occasionally performing mild flushing, and rarely diarrhea. The diagnosis was based on CT, MRI, US, colonoscopy, double contrast small bowel Rtg, 5-HIAA in urine, heart ultrasound, liver biopsy. What would be, in your opinion, the most appropriate therapeutic approach Surgery

Martina Jakoubkova

Papanikolaou Hospital, Thessaloniki, Greece

1/11/2000

I just resected a 1.2 cm carcinoid from the second portion of the duodemum in a 20-year-old otherwise healthy male. On preop testing and intra abdominal examination there was no indication of metastatic disease. My margins were tumor free. I have been unable to find much information regarding the surgical treatment of duodenal carcinoids. I have done a local excision. Is this adequate or should he be returned to the operating room for a pancreaticoduodenectomy

R. Hussong

1/20/2000

Dear Dr. Hussong,

Midgut carcinoids which are more than 1cm in size, do carry a risk of metastases (actually more than 60% in 165 case series from Mayo Clinic). It might be reasonable to get an octreotide scan to R/O small liver mets and order 5-HIAA to make sure that there is no functional tumor anywhere (provided there was a baseline abnormal 5-HIAA levels).

Zafar Mirza M.D.

zmirza@excite.com Gastroenterology Fellow, RWJ Medical School, NJ.

5/ CD ROENTGEN (1):

a/Clinical:

+ Presentation: Early -- usually asymtomatic

Intermediate -- Diarrhea, intermittent obstruction and weight loss

Late but rare -- Carcinoid Syndrome: periodic cutaneous flushing, diarrhea, bronchospasm and right heart endocardial fibroelastosis leading to pulmonary stenosis and tricuspid regurgitation

+ Statistics: Second most common site for carcinoid (appendix is most common) and the most common site for malignant carcinoid. 91% arise within distal 2 meters of ilium.

Invasion into mesentery causes intense desmoplastic reaction.

Less than 1 cm rarely invasive. Greater than 2 cm frequently malignant.

Rule 1/3: 1/3 multiple, 1/3 metastasize, 1/3 have synchronous / metachronous malignancy.

Majority (95%) of patients with carcinoid syndrome will have liver metastasis.

 + Management:

 - Should be surgically resected with clear margin and adjacent regional nodes.

 - Small particle arterial embolization of liver metastasis may improve quality of life.

b/ Pathophysiology:

Slow-growing tumors which arise from enterochromaffin cells from the crypts of Lieberkuhn (Kulchitsky cells)

Secrete hormonally active substances (i.e. histamines, serotonin) which are usually inactivated by the liver.

With metastatic spread to the liver, vasoactive substances may be release directly into systemic circulation giving rise to carcinoid syndrome

c/ Radiology.

BÀN LUẬN:

Như đã trình bày bệnh nhân của chúng tôi có các triệu chứng phừng mặt của carcinoid syndrome và có tổn thương ở gan và lách. Chẩn đoán chủ yếu dựa vào kết quả sinh thiết tá tràng và hình ảnh đại thể sang thương niêm mạc khá điển hình ở tá tràng và đại tràng. Tiếc là bệnh nhân không nhập viện để mỗ theo khuyến cáo nên chúng tôi không có được kết quả sau mỗ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH:

1/ McDermott MP, Krebs TL: CD Roentgen, Interactive Radiology Teaching File on CD-ROM, 1996.

2/ Misiewicz JJ, Forbes A, Price A, Shorvon P, Triger D, Tytgat G: Clinical Gastroenterology, Mosby 1995.

3/ Specht NT, Russo RD: Practical Guide to Diagnostic Imaging (pp.127), Mosby 1998.


* và ***: Khoa Siêu âm Trung tâm Y khoa MEDIC

**: Khoa Nội soi tiêu hóa Trung tâm Y khoa MEDIC

Các phương tiện cận lâm sàng

"Tiêu diệt" khối u trong não
Abstract thai ổ bụng
An interesting case of Fasciola gigantica in Ho Chi Minh City, Viet nam - Medic
Bước đầu khảo sát siêu âm mạch máu
Bước đầu nhận xét hình ảnh siêu âm hạch ở một số bệnh lý có biểu hiện hạch ổ bụng
Bướu thận và xơ hóa củ
Bướu thận và xơ hóa củ - Nguyễn Thiện Hùng
Bảng kê một số bệnh gân cơ khớp 1999
Bệnh Osgood Schilatter: Bệnh lý gây nhiều tranh cãi - MEDIC
Bệnh Peutz - Jeghers - MEDIC
Carcinoid Tumor di căn Gan, Lách
Cardiac Hemangioma
Chuyện “cổ tích” về kỹ thuật siêu âm 
Chẩn đoán chính xác một trường hợp hiếm gặp: U thể cảnh (Carotid Body Tumor) - Hà Thị Thanh Tuyền
Chụp X-quang thông thường
Coffee Bean Sign
Comet Tail Effect hay Ring-Down Artifact
Có nên siêu âm thai dưới 10 tuần tuổi?
Công dụng của Siêu âm Doppler
Cấu trúc siêu âm các tạng bụng và đầu mặt cổ ở người Việt Nam - Nguyễn Thiện Hùng
Doppler mạch máu
Doppler ổ bụng
Dày vách ruột: Phân biệt do viêm và do thiếu máu bằng siêu âm màu và siêu âm ảnh đôi (duplex ultrasound)
Dãn mạch minh họa tình trạng viêm
Dùng siêu âm khám sàng lọc viêm Gan
Gastric Leiomyosarcoma - Phạm Thị Thanh Xuân
Giá trị của siêu âm Doppler năng lượng (PDS)
Histogram cường độ Siêu âm
Hình ảnh học tăng áp lực tỉnh mạch cửa - Nguyễn Thiện Hùng
Hình ảnh siêu âm chẩn đoán trong bệnh lý gan lan tỏa
Hình ảnh siêu âm Doppler màu một số bệnh lý tuyến vú - Phạm Thị Thanh Xuân
Hình ảnh siêu âm một trường hợp u tế bào gan nguyên phát sau thuyên tắc hóa dầu qua ống thông Toce 4 tháng - Nguyễn Thiện Hùng
Hình ảnh siêu âm Áp-xe gan A-míp
Hình ảnh siêu âm ống tiêu hóa - Nguyễn Thiện Hùng
Hình ảnh siêu âm ổ bụng
Hội chứng Mirizzi - Nguyễn Thiện Hùng dịch
Loạn sản khớp hông
Lần đầu tiên ứng dụng kỹ thuật nội soi bóng đơn tại TPHCM
Một số hình ảnh siêu âm Doppler màu qua ngã âm đạo - Phan Thị Thanh Thủy
Nguyên tắc của doppler trong siêu âm tim
Nhân một trường hợp di căn tuyến giáp từ Melanoma ác - Nguyễn Tuấn Cường
Nhân một trường hợp thai ổ bụng nguyên phát 32 tuần
Nhân trường hợp tuyến giáp lạc chỗ ở đáy lưỡi
Nhân trường hợp tuyến giáp lạc chỗ ở đáy lưỡi
Nhìn lại Gan thấm mỡ
Những điều kỳ diệu của y học hạt nhân 
Nội soi
Nội soi tràn dịch màng phổi
Rim Sign và Halo Sign trong siêu âm - Nguyễn Thiện Hùng
Ring-Down Artifacts Posterior to the Right Diaphragm on Abdominal Sonography: Sign of Pulmonary Parenchymal Abnormalities
Sandwich Sign trong siêu âm - Nguyễn Thị Thảo Hiền
sieuam/medsoft.gif
Siêu âm
Siêu âm 3 chiều một số hình ảnh sản khoa
Siêu âm 3 chiều và Doppler năng lượng khảo sát sự tạo mạch máu
Siêu âm bằng máy 4 chiều ở Hà Nội
Siêu âm bệnh thấp - Nguyễn Thiện Hùng trích dịch
SIÊU ÂM CHẨN ÐOÁN PHÁT HIỆN PHÌNH ÐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG
Siêu âm chẩn đoán và bệnh lý thủng tạng rỗng - Phan Thị Thanh Thủy
Siêu âm cơ , gân cơ và dây chằng - Nguyễn Thiện Hùng dịch
Siêu âm Doppler
Siêu âm Doppler
Siêu âm Doppler màu một trường hợp bướu tim gây động mạch Phổi
Siêu âm Doppler màu trong chẩn đoán ung thư tế bào Gan nguyên phát
Siêu âm Doppler tĩnh mạch cửa ở viêm gan mạn và xơ gan - Nguyễn Thiện Hùng
Siêu âm khảo sát Gan thấm mỡ
Siêu âm nhiều, nên không?
Siêu âm phát hiện khối u ống tiêu hóa - Nguyễn Thiện Hùng
Siêu âm phát hiện ung thư tế bào Gan nguyên phát (H. C. C. ) Trên bệnh nhân viêm gan mạn và xơ gan: theo dõi sau 5 năm - Nguyễn Thiện Hùng
Siêu âm thai kỳ
Siêu âm theo dõi thai kỳ là cần thiết
Siêu âm thận
Siêu âm trong chẩn đoán lạc nội mạc tử cung - Trần Thị Thúy
Siêu âm và bụng cấp tính: thực tế lâm sàng
Starry Sky, Centrilobular Pattern, Portal Reaction, Dark Liver - Nguyễn Thiện Hùng
Sóng siêu âm làm “chổi” như thế nào?
Sản phụ
Thiết bị siêu âm 3D giúp phát hiện sớm ung thư vú
Thận bế tắc: Chẩn đoán với siêu âm Doppler và chụp thận bài tiết - Nguyễn Văn Công
Triệu chứng học siêu âm - Nguyễn Thiện Hùng
Ultrasound Diagnosis in Hepatitis
Vai trò của siêu âm trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tuyến giáp - Nguyễn Tuấn Cường
Vai trò của siêu âm trong phát hiện bệnh lý ung bướu trong cộng đồng - Medic
Vách thực quản tâm vị trong xơ gan: Đối chiếu siêu âm qua ngã bụng và nội soi - Nguyễn Thiện Hùng
Vôi hóa gan - Nguyễn Thiện Hùng biên dịch
X quang
Xét nghiệm HIV trong vòng 30 phút
Xét nghiệm máu giúp chẩn đoán nhanh cơn đột quỵ
Xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm bệnh Alzheimer
Xét nghiệm máu mẹ để phát hiện dị tật thai nhi
Xét nghiệm máu phát hiện được xơ gan
Xét nghiệm mới phát hiện bệnh viêm gan C
Xét nghiệm nhóm máu có xác định được huyết thống
Xét nghiệm tế bào tử cung
Xét nghiệm ung thư sớm bằng microchip
Xét nghiệm vi trùng lao mới chính xác và nhanh hơn
Xét nghiệm viêm gan B bằng que thử nhanh
Xét nghiệm y khoa: Xét nghiệm máu
Điện chẩn đoán - ECG, EMG, EEG
Điện tâm đồ (ECG)
Đo mật độ xương
Đo điện tâm đồ Holter
Đã có thiết bị phát hiện ung thư sớm nhất
Đặc điểm siêu âm tổn thương Gan