Xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm bệnh Alzheimer
 |
| Các mảng beta amyloid (màu xanh) hình thành hàng chục năm trước khi bệnh nhân có biến đổi hành vi. |
Thử nghiệm đơn giản này có thể cho phép biết trước hàng thập kỷ ai là người có khả năng sẽ bị bệnh Alzheimer. Nếu thành công, nó cũng có thể được sử dụng như một biện pháp điều trị.
Alzheimer là dạng bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất ở người già, chiếm 3% nam và nữ trên 65 tuổi, và khoảng 50% những người trên 85 tuổi. Hiện chưa có cách gì điều trị bệnh này.
Gần đây, các nhà khoa học phát hiện ra rằng những thay đổi thể chất có thể xuất hiện trong não người bệnh 10-20 năm trước khi có biểu hiện bệnh đầu tiên. Nó bao gồm sự xuất hiện của các mảng protein bất thường beta amyloid. Những mảng này trông na ná như mảng xơ vữa gây tắc động mạch dẫn tới cơn đau tim. Đã có rất nhiều cố gắng để phát hiện sớm bệnh Alzheimer, nhưng tới nay vẫn chưa có thử nghiệm tin cậy nào, và sự hiện diện của mảng beta amyloid chỉ có thể được khẳng định sau khi chết.
Kết quả nghiên cứu
Bác sĩ Holtzman và cộng sự tại Đại học Y Washington (Mỹ) đã tiến hành nghiên cứu trên 49 con chuột trung niên, mang đột biến gene dẫn tới căn bệnh giống như Alzheimer. Người ta đo nồng độ amyloid trong máu chuột rồi tiêm cho chúng một loại kháng thể đặc biệt mang tên m266. Kháng thể này có khả năng kéo amyloidkhỏi não chuột rồi đưa vào máu. Sau đó, các nhà khoa học lại tiến hành đo nồng độ protein bệnh lý trong máu sau những khoảng thời gian khác nhau. Trong vòng 1 năm, não của tất cả các con chuột đã bị tấn công bởi những mảng amyloid ở mức độ khác nhau.
Thông thường, nồng độ amyloidtrong máu thấp hơn nhiều so với nồng độ chất này trong não. Thế nhưng, lượng amyloid trong mẫu máu lấy 5 phút sau khi tiêm kháng thể lại rất gần với lượng chất này trong phần não bị tổn thương của chuột. Điều này cho thấy, với sự trợ giúp của kháng thể m266, người ta có thể phát hiện từ rất sớm những con chuột sẽ bị bệnh Alzheimer.
Nếu m226 có hiệu quả tương tự với người, nó sẽ được sử dụng để phát hiện sớm những người có nồng độ amyloid trong não cao (nghĩa là có khả năng phát triển bệnh Alzheimer). Điều quan trọng hơn nữa là nó có thể được sử dụng như một biện pháp điều trị, nhằm kéo amyloid ra khỏi não trước khi chúng gây mất trí nhớ ở người bệnh. Nghiên cứu đăng trên tạp chí Khoa học của Mỹ số ra ngày 22/3.
Thu Thủy (theo NewScientist, WebMD)
