Chửa ngoài tử cung - chứng bệnh không thể xem thường
Tình trạng này nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí nhanh sẽ dẫn đến hậu quả nguy kịch do vỡ vòi trứng: chảy máu trong, trụy tim mạch, thậm chí tử vong.
Yếu tố quan trọng gây chửa ngoài tử cung là bệnh viêm vòi trứng do nhiễm khuẩn Chlamydia trachomatis (một bệnh lây qua đường tình dục). Người có nguy cơ cao chửa ngoài tử cung là những phụ nữ đã mổ vùng khung chậu gây dính quanh phần phụ (gồm vòi và buồng trứng), người nghiện thuốc lá (do tác hại của chất nicotin làm chậm sự vận động của vòi trứng.
Trong bệnh lý này, 95% trường hợp thai nằm ở vòi trứng, số còn lại ở loa vòi. Bệnh chửa ngoài tử cung khá điển hình: Một phụ nữ đang tuổi sinh đẻ sau khi chậm kinh từ vài ngày đến vài tuần bỗng nhiên thấy rong kinh (không nhiều, màu hơi đen) kèm theo đau vùng chậu. Người đó biết mình thụ thai do thấy triệu chứng nghén hoặc do đã thử thai.
Hiện nay thai phụ thường đi khám sớm nên các triệu chứng chửa ngoài tử cung còn ở mức vừa phải, chủ yếu là hiện tượng nghén, tắt kinh, rong kinh, đau vùng khung chậu; khi thăm âm đạo thấy một khối ở phần phụ, tử cung mềm. Trong trường hợp đã vỡ vòi, có máu trong ổ bụng, bệnh nhân sẽ ngất xỉu, choáng, da tái nhợt do thiếu máu cấp tính, bụng trướng tức. Bệnh nhân kêu lên vì đau khi bị thăm âm đạo, đụng vào túi cùng sau Douglas.
Khi nghi vấn có chửa ngoài tử cung, ngoài khám lâm sàng, người ta còn làm các khám nghiệm như:
- Xét nghiệm định lượng hoóc môn rau thai trong huyết tương (hCG huyết tương) nhằm xác định có thai hay không.
- Siêu âm khung chậu qua đầu dò đặt ở bụng và trong âm đạo. Hình siêu âm phù hợp với kết quả xét nghiệm trên. Ví dụ: với hCG từ 1000 UI/ml, đã có thể nhìn thấy túi thai là một khối không bình thường, nằm tách biệt với buồng trứng, không nằm trong tử cung. Đôi khi thấy tim đập trong túi thai.
Mục đích điều trị là lấy túi chửa ngoài tử cung đi bằng phẫu thuật hoặc phá huỷ nó bằng hoá chất. Liệu pháp phẫu thuật cũng có 2 cách: mổ nội soi bụng hoặc mở bụng (chỉ áp dụng khi bị chảy máu trong ồ ạt). Tuỳ trường hợp, có thể chỉ mở vòi và hút trứng hoặc phải cắt bỏ hẳn vòi trứng.
Trong liệu pháp nội khoa, có thẻ dùng thuốc me'thotrexat (chất chống chuyển hoá các axitnucleic cần cho sự phát triển bào thai). Túi thai bị phá huỷ thoát ra ngoài qua đường tự nhiên vòi trứng - tử cung. Việc áp dụng phương pháp này phải dựa trên những chỉ định và quy tắc theo dõi chặt chẽ.
Tóm lại, chửa ngoài tử cung là một hình thái thai nghén không bình thường, có thể dẫn đến tai biến nặng. Vì vậy, mọi phụ nữ khi thấy triệu chứng có thai cần đi khám sớm ở thầy thuốc chuyên về sản phụ khoa.
BS Trần Trí, Sức Khoẻ & Đời Sống
