Một vài suy nghĩ không đúng

Tác giả : TS. DS. NGUYỄN HỮU ÐỨC (Trường ÐH. Y Dược - TPHCM)

Ðối với các nước đang phát triển như nước ta, chiến lược hàng đầu vẫn là làm sao dân số phải phát triển ở mức độ hợp lý. Chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình luôn được xem là quốc sách. Mỗi người dân phải nhận thức rõ về vấn đề này để tham gia tự nguyện và hiệu quả. Ðặc biệt những người trong độ tuổi sinh con cần hiểu biết về các biện pháp tránh thai để khi cần thiết sẽ lựa chọn biện pháp thích hợp, góp phần làm giảm tỷ lệ sinh đẻ. Riêng với các chị em phụ nữ, áp dụng các biện pháp tránh thai còn có mục đích bảo vệ cho chính sức khỏe bản thân, vì sinh nhiều, sinh dày, như chúng ta đã biết, có ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe người phụ nữ.

Các tác dụng phụ có thể xảy ra

Một trong những biện pháp tránh thai khá hữu hiệu là dùng thuốc ngừa thai loại uống. Cũng giống như bất cứ loại thuốc nào, thuốc ngừa thai có hai mặt song song: lợi và hại. Chính do có mặt hại nên nếu sử dụng không đúng sẽ gây tai biến cho người dùng thuốc, vì vậy bác sĩ chỉ định thuốc và dược sĩ hướng dẫn sử dụng phải "sàng lọc" xem đối tượng thích hợp với loại thuốc ngừa thai nào? Ví dụ, đối với thuốc ngừa thai phối hợp (chứa hai hoạt chất: dẫn chất estrogen và dẫn chất progestin, có người gọi là "thuốc ngừa thai dùng hàng ngày") có thể gây một số tác dụng phụ (do dẫn chất estrogen gây ra), thậm chí nguy hiểm đối với một số phụ nữ có nguy cơ như bị cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim, bệnh gan, trên 35 tuổi và có hút thuốc lá... Bác sĩ hoặc dược sĩ sẽ đưa ra những câu hỏi để loại trừ các phụ nữ có nguy cơ, khuyên họ không được dùng thuốc ngừa thai phối hợp mà nên dùng một biện pháp tránh thai khác (chẳng hạn như bao cao su). Hoặc ngay như đang dùng thuốc ngừa thai phối hợp, nếu gặp những triệu chứng, dấu hiệu nguy hiểm như đau bụng, đau đầu dữ dội, đau ngực, đau chân (bắp chân, bắp đùi) dữ dội, phải ngưng ngay thuốc và đi khám bệnh (đây là các dấu hiệu cho biết bị tác dụng phụ gây huyết khối, tắc mạch của dẫn chất estrogen, thuộc loại hiếm gặp và không xảy ra đối với thuốc ngừa thai chỉ định chứa progestin như Exluton, loại dành cho phụ nữ đang cho con bú).

Những lợi ích của thuốc ngừa thai

Bên cạnh mặt hại hoàn toàn có thể khắc phục được bằng cách sử dụng đúng, thuốc ngừa thai loại uống có rất nhiều lợi ích. Vấn đề đặt ra là mọi người cần có cái nhìn đúng đắn về mặt lợi và hại của thuốc ngừa thai để có sự lựa chọn, phát huy tối đa lợi ích và hạn chế đến mức thấp nhất tác hại của thuốc. Ðã xảy ra tình trạng do những lời đồn đại và nhận thức không đúng về thuốc ngừa thai, đặc biệt là sự thổi phồng về những tác hại của thuốc ngừa thai mà thực ra nó hoàn toàn không có. Ví dụ những lời đồn cho rằng: "Thuốc ngừa thai làm phụ nữ bị nam tính hóa, tức biến thành đàn ông", "Sau khi dùng thuốc ngừa thai, người phụ nữ sẽ không thể có con", "Dùng thuốc ngừa thai làm giảm ham muốn tình dục", "Thuốc ngừa thai làm cho sinh quái thai có khả năng gây ung thư hoặc tăng nguy cơ ung thư vú!". Ðây là những suy nghĩ không đúng. Thật ra thuốc ngừa thai đã được xác định không làm nam tính hóa hoặc làm giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ, không làm mất khả năng sinh con nếu muốn có con (khác với phương pháp triệt sản bằng cách thắt ống dẫn trứng làm cho phụ nữ hết khả năng có con). Ðặc biệt, thuốc ngừa thai không gây ung thư vú mà theo các tài liệu y dược mới nhất, nó còn làm giảm nguy cơ ung thư biểu mô buồng trứng và niêm mạc tử cung. Cho tới nay, chưa có tài liệu y học chính thức nào cho rằng đang dùng thuốc ngừa thai nếu lỡ có thai thì thai nhi sẽ bị quái thai hoặc dị dạng.

Ðối với phụ nữ đang dùng thuốc ngừa thai nếu muốn có thai, nên ngưng dùng thuốc và phải sử dụng một biện pháp khác (như bao cao su) trong 2 tháng trước khi có thai. Ðiều này cho phép có đủ thời gian để chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ trở lại bình thường, thuận lợi cho việc thụ thai. Trong thời gian dùng thuốc, kinh nguyệt của người phụ nữ được điều khiển bởi thuốc (gọi là có kinh theo thuốc) chứ không phải là kinh nguyệt theo sinh lý bình thường. Vì vậy trước khi thụ thai, theo lẽ tự nhiên, nên cho kinh nguyệt trở lại theo sinh lý bình thường. Chứ không phải ngưng dùng thuốc trong 2 tháng như thế là vì sợ rằng nếu thụ thai sẽ sinh quái thai. Ðã có nhiều trường hợp có thai ngay sau khi ngưng thuốc hoặc ngay trong khi dùng thuốc mà hoàn toàn không có trường hợp nào sinh quái thai hoặc dị dạng bẩm sinh. Thuốc ngừa thai đã được dùng khá lâu và người ta theo dõi rất kỹ về vấn đề này. Hơn nữa, đợi thụ thai sau khi chu kỳ kinh nguyệt trở lại sinh lý bình thường có mặt thuận lợi là bác sĩ hoặc nữ hộ sinh sẽ xác định được thời điểm bà mẹ mang thai và thời điểm sinh nở.

Một số lưu ý

Ðối với thuốc ngừa thai khẩn cấp (thuốc ngừa thai uống trong vòng 1 giờ sau khi giao hợp): Thật ra thuốc này có thể uống trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp không được bảo vệ. Thuốc thường dùng là Postinor. Nếu khu trú thuốc chỉ nên dùng trong vòng 1 giờ là giới hạn thời gian (có người tưởng lầm chỉ dùng thuốc trong vòng 1 giờ, nên sau 1 giờ không dùng vì nghĩ thuốc sẽ không còn tác dụng), thật ra thuốc có thể cho tác dụng trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp. Ngoài ra, cần lưu ý là sau khi uống liều thứ nhất (1 viên Postinor hoặc dùng một lúc 4 viên thuốc ngừa thai phối hợp dùng hàng ngày), nên uống liều thứ 2 trong vòng 12 giờ. Uống 2 liều như thế mới có hiệu quả cao. Theo hướng dẫn sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp, chỉ nên dùng 4 viên Postinor trong 1 tháng. Bởi vì liều estrogen chứa trong thuốc loại này cao hơn so với thuốc ngừa thai phối hợp dùng hàng ngày, do đó sẽ làm tăng nguy cơ gây tác dụng phụ. Tuy nhiên lý do chính không được dùng thường xuyên thuốc ngừa thai khẩn cấp vì hiệu quả ngừa thai của nó thấp, chỉ vào khoảng 75%, trong khi thuốc ngừa thai phối hợp dùng hàng ngày nếu sử dụng đúng cách có thể đạt hiệu quả ngừa thai đến 97%. Thuốc ngừa thai khẩn cấp cũng được ghi nhận không gây quái thai. Ðây là biện pháp tránh thụ thai ngoài ý muốn sau một cuộc giao hợp không được bảo vệ, không được đồng tình (bị hãm hiếp) hoặc sau những trục trặc của biện pháp tránh thai khác (bao cao su bị tuột hoặc rách). Dù hiệu quả ngừa thai thấp (dùng thuốc vẫn có thể có thai) nhưng trước nay, người ta ghi nhận không có trường hợp nào có thai sau khi dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp lại sinh quái thai.

Trên đây là vài ghi nhận về những suy nghĩ không đúng về thuốc ngừa thai. Mong muốn của người viết là cung cấp một số thông tin cần thiết giúp mọi người hiểu rõ về thuốc ngừa thai tốt hơn. Ðôi khi chỉ vì nhận thức sai, ngộ nhận về tác dụng của thuốc ngừa thai mà gây ảnh hưởng đến việc thực thi chủ trương bảo vệ sức khỏe, chính sách dân số của

Nhà nước.

 

Thai kỳ

10 biện pháp chống stress trong thời kỳ mang thai
5 vấn đề có thể gây nguy hiểm cho thai phụ
Bà mẹ mang thai nên dự trữ mật ong và giấm táo
Bạn biết gì về đa thai.
Bạn đã sẵn sàng sinh con thứ hai
Cà phê không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi
Các biện pháp giảm đau khi sinh
Các kiểu nghén kỳ lạ
Cách xử trí những điều khó chịu khi mang thai
Có thể biết giới tính thai nhi ngay từ tháng đầu
Cơ hội sinh con trai phụ thuộc vào vĩ độ nơi bạn sống
Dùng vitamin trước thai kỳ giảm nguy cơ sinh non
Hãy để cho cuộc chuyển dạ tự nhiên
Hạnh phúc khi được thấy con cười trong bụng mẹ
Hầu hết các cặp vợ chồng khỏe mạnh đều có con sau 2 năm
Khi có thai có nên ăn uống tẩm bổ không ?
Khi một phụ nữ có thai
Không nên lạm dụng mổ đẻ
Không nên mổ đẻ chỉ vì sợ đau
Làm ca đêm dễ sinh con già tháng
Làm gì khi phát hiện dị tật của thai qua siêu âm
Làm gì khi phát hiện thai nhi bị dị tật
Làm thế nào để giảm đau khi sanh?
Lưu ý cho những bà mẹ lần đầu tiên đi biển.
Mùa hè - cơn ác mộng của bà bầu
Mất ngủ gây khó đẻ
Mẹ béo phì, con dễ bị thừa cân
Mẹ bị cúm, con dễ mắc tâm thần phân liệt
Mẹ bị cúmMẹ bị cúm, con dễ mắc chứng tâm thần phân liệt
Mẹ có tuổi hay sinh con nhẹ cân
Mẹ căng thẳng, con lo âu
Mẹ kiêng khem không ngăn ngừa được dị ứng ở con
Mẹ nghiền chocolate sẽ sinh con hay cười
Mẹ thiếu kẽm, con yếu xương
Mẹ thiếu sắt - con chậm phát triển
Mẹ thiếu vitamin B12, con dễ mang dị tật
Mẹ ăn cá, bé sớm biết bi bô
Mẹ ăn nhiều cá, con phát triển nhanh
Mối ràng buộc từ khi còn trứng nước
Mổ đẻ gây nguy hiểm cho bà mẹ và thai nhi
Một số bệnh lây truyền từ mẹ sang con
Một vài suy nghĩ không đúng 
Người mẹ có thai dùng thuốc như thế nào
Nhau tiền đạo
Những bất thường do dinh dưỡng khi mang thai
Những bệnh lý thường gặp trong 3 tháng đầu của thai kỳ
Những chuyện sinh đẻ kỳ diệu.
Những thay đổi ở người mẹ khi mang thai.
Những điều cần biết về giáo dưỡng thai nhi
Những điều cần tránh để sinh con khỏe mạnh
Nên dự báo 'tuần sinh' thay vì 'ngày sinh'
Phát hiện thai phát triển chậm bằng máy siêu âm Doppler
Phương pháp đơn giản giúp chẩn đoán nguy cơ sẩy thai
Phẫu thuật trẻ sơ sinh trong khi mổ đẻ
Phụ nữ có thai dùng thuốc như thế nào?
Phụ nữ có thai không cần ăn quá nhiều
Phụ nữ có thai không nên dùng quá nhiều cafein
Phụ nữ có thai không nên ăn nhiều gan
Phụ nữ có thai ăn kiêng long nhãn.
Phụ nữ lạc quan dễ sinh con trai hơn
Phụ nữ mang thai cần axit folic
Phụ nữ nhẹ cân dễ sinh con gái
Rối loạn tâm thần thời kỳ sinh đẻ
Sinh con không đau nhờ gây tê tủy sống
Sinh con trai làm giảm tuổi thọ của phụ nữ
Sinh không đau bằng gây tê và những biến chứng
Sinh không đau đã là hiện thực
Sinh mổ chọn ngày
Sinh một con - đột phá của kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm
Sinh tư cùng trứng - một hiện tượng hiếm gặp
Sinh vào mùa hè dễ hiếm con
Sinh vào mùa đông dễ mắc bệnh tim
Sinh ða thai: vấn đề đạo đức sản khoa và tâm lý xã hội
Siêu âm 4 chiều giúp nhìn rõ bào thai
Siêu âm theo dõi thai kỳ là cần thiết
Stress chuyển dạ rất có lợi cho trẻ
Suy dinh dưỡng bào thai
Suy nhược gia tăng vào cuối thai kỳ
Sử dụng áo nịt khi mang thai và cho con bú
Taurine giúp phòng bệnh tiểu đường từ trong bụng mẹ
Thai kỳ và siêu âm
Thai nhi cảm nhận thế giới như thế nào
Thai phụ cần cảnh giác với nhiễm khuẩn đường sinh dục
Thai phụ dùng thuốc đa sinh tố, con sinh ra ít bị ung thư
Thai phụ nên kiêng rượu bia hoàn toàn
Thai phụ thiếu máu ít có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Thai phụ tăng nhiều cân dễ bị béo phì sau sinh
Thay đổi cảm xúc phòng the ở phụ nữ có thai
Thói quen lười biếng hình thành từ trong bụng mẹ
Thăm khám thai kỳ
Tuổi mang thai và những nguy cơ thường gặp
Xem mặt con sớm bằng máy siêu âm 4 chiều
Đa số phụ nữ mang thai có thể đi máy bay
Đa thai và dính thai.
Đau đẻ và vấn đề đẻ không đau
Đề phòng thiếu máu khi mang thai
Để giảm nỗi khó chịu của phụ nữ mang thai

Các bất thường trong thai kỳ

Bào thai cũng có thể bị bệnh bạch cầu
Bệnh tật của người mẹ có thể gây nguy hiểm cho thai nhi
Chẩn đoán chửa ngoài tử cung bằng xét nghiệm máu
Chửa ngoài tử cung - chứng bệnh không thể xem thường
Các yếu tố nguy cơ sinh non 
Cảnh báo về bệnh tiểu đường khi mang thai
Cần xét nghiệm HIV ngay lúc chuyển dạ
Phát hiện gen liên quan đến tiểu đường trong thai kỳ
Phát hiện sớm các bệnh truyền từ mẹ sang con
Stress có thể gây sảy thai
Sảy thai làm bệnh viêm khớp nặng thêm
Thai nghén với người mằc bệnh tim
Thai ngoài tử cung, thai trong ổ bụng
Thai phụ bị bệnh răng miệng dễ sinh con nhẹ cân
Thuyên tắc ối.
Tháng sinh tiết lộ nguy cơ mắc bệnh đa xơ cứng
Thảo dược có thể gây khuyết tật cho thai nhi
Thử máu báo trước nguy cơ chết lưu thai nhi
Tiểu đường thai kỳ nguy hiểm cho cả mẹ và con
Tắc mạch ối - tai biến sản khoa bất khả kháng
Viêm gan siêu vi và thai nghén
Viêm ruột thừa và thai kỳ
Điều nên biết về thai chết lưu.

Các vấn đề sau sinh

Bú sữa mẹ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Bảo vệ nguồn sữa cho bà mẹ sau sinh
Cho con bú không giúp ngăn chặn béo phì
Chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ đẻ non
Con sinh đôi của hai ông bố
Con đầu lòng dễ bị bệnh tim
Các dị tật bẩm sinh có thể điều trị được bằng vật lý trị liệu.
Cách trị viêm tắc tia sữa
Cảnh giác với bệnh loạn thần sau sinh
Làm thế nào để tiết sữa trở lại
Màng trong - căn bệnh nguy hiểm ở trẻ đẻ non
Rối loạn kiểm soát bàng quang sau khi sinh
Tế bào của con chữa lành vết thương cho mẹ
Xử lý tình huống sau sinh
Ăn uống gì để có sữa?

Thụ thai - tránh thai

"Nhắm mắt khi quan hệ sẽ không có thai"
10 bí quyết giữ gìn khả năng thụ thai
Axit folic và kẽm làm tăng số lượng tinh trùng
Biện pháp tránh thai cho phụ nữ trên 40 tuổi
Bỏ thai 2 tháng bằng thuốc
Cao dán tránh thai đầu tiên cho phụ nữ
Cho và nhận tinh trùng
Châm cứu có thể giúp các cặp vô sinh sớm có con
Chậm có thai sau khi bị sảy thai
Coi chừng vô sinh do nạo phá thai
Các dung môi có thể gây vô sinh
Các yếu tố dẫn đến sinh non
Cân nặng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
Có bầu lúc nào tốt nhất?
Khuẩn Chlamydia có thể khiến đàn ông vô sinh
Làm mẹ nhờ tinh trùng của... em trai
Lại nói về thuốc tránh thai
Lối sống tác động lớn đến khả năng có con
Mua bán tinh dịch người bất hợp pháp
Mê tín và khoa học trong lựa chọn giới tính thai
Nạo phá thai: không phải chuyện đơn giản!
Phụ nữ dùng thuốc tránh thai
Phụ nữ hay lo thường khó thụ thai
Que tránh thai đặt ở... tay
Sanh trai hay gái theo ý muốn - BS Hồ Ngọc Minh
Sản phẩm tránh thai mới
Thuoc tranh thai the he thu 3 an toan hon
Thuốc diệt tinh trùng có thể gây bệnh ở phụ nữ
Thuốc phá thai Mifepristone và Misoprostol
Thuốc tránh thai mới giúp giảm số kỳ kinh
Thắt ống dẫn tinh có thể giảm khả năng làm cha
Thế nào là tinh dịch không tốt
Tiếp xúc bên ngoài liệu có thể mang thai
Tính ngày thụ thai (tránh thai) theo ngày hành kinh
Tăng khả năng làm cha cho nam giới
Viagra kìm hãm sự thụ thai
Viagra kìm hãm sự thụ thai
Viên thuốc tránh thai khẩn cấp
Xét nghiệm vợ chồng vô sinh
Điều trị vô sinh bằng vitamin B12
Điều trị vô sinh cho nam giới
Điều trị vô sinh nam
Đo hormones để dự báo khả năng hư thai
Đừng vội lo lắng khi mất kinh

Thụ thai nhân tạo

BV Từ Dũ thực hiện thành công hút tinh trùng từ mào tinh
Chi phí thụ tinh trong ống nghiệm
Fairfax - công nghệ sinh con theo giới tính
Hai ca mang thai nhờ kỹ thuật hút tinh trùng từ mào tinh
Hiếm muộn - vô sinh
Hiếm muộn - vô sinh một số điều cần biết
Hiện tượng đa thai trong thụ tinh trong ống nghiệm
Không cần nằm nghỉ quá lâu sau khi chuyển phôi
Kỹ thuật cho – nhận phôi trong điều trị vô sinh
Nhân sự kiện một ca sinh tư từ thụ tinh trong ống nghiệm tại sao lại dễ đa thai?
Những câu chuyện về cho - nhận tinh trùng
Những thành công kỳ diệu trong sản khoa
Những thầy thuốc tạo ra con người
Quy trình khám và điều trị vô sinh
Thành công từ ca cho trứng đầu tiên ở việt nam - một triển vọng mới cho người vô sinh
Thụ tinh trong ống nghiệm, cấy hai phôi hay một phôi?
Thực hiện thành công hút tinh trùng từ mào tinh
Tử cung ảo có thể giúp ngừa sinh non