Các biện pháp giảm đau khi sinh
 |
| Sự ân cần của người thân giúp sản phụ bớt đau đớn. |
Để sản phụ bớt đau đớn, người Trung Hoa xưa sử dụng các loại lá cây gây buồn ngủ, hoặc dùng thuốc phiện đun sôi cho ngửi. Người Ba Tư thường cho sản phụ uống rượu. Còn người châu Âu hay áp dụng tâm lý trị liệu như ám thị hoặc làm phân tán tư tưởng.
Nguyên nhân gây đau khi sinh bao gồm:
- Về cơ thể học: Cả tử cung là một khối cơ lớn, co bóp rất mạnh khi chuyển dạ. Sự xóa mở của cổ tử cung, sự căng giãn quá mức của tử cung vì chứa thai, rau, ối, sự căng giãn các dây chằng, phúc mạc và căng giãn cơ, da thành bụng... đều là những yếu tố gây đau.
- Về tâm - sinh lý học: Đó là nỗi lo sợ, ám ảnh từ những lần sinh trước hoặc từ lời kể của người khác, từ tiếng kêu la, khóc lóc của các sản phụ bên cạnh. Sự lo sợ này dẫn đến căng thẳng thần kinh và gây đau đớn.
Cơn đau cũng có lợi ích của nó, vì cơn co tử cung (thủ phạm gây đau) là động lực chính của cuộc chuyển dạ, giúp thai nhi ra ngoài. Tuy nhiên, những cơn đau quá mức sẽ ảnh hưởng xấu tới cả bà mẹ và thai nhi. Trong những trường hợp này, cần khống chế cơn đau bằng các phương pháp sau:
- Không dùng thuốc: Cho sản phụ biết cách tự chăm sóc khi chuyển dạ (đi lại, ngồi, nằm nghỉ ra sao), biết chọn tư thế dễ chịu nhất cho mẹ và có lợi nhất cho thai, biết cách thở trong và ngoài cơn đau, cách tập trung tư tưởng để phân tán cảm giác đau. Việc rặn sinh trong tư thế nằm ngửa truyền thống sẽ tạo sự tiện lợi cho nhân viên y tế nhưng có khi không thuận lợi cho sản phụ. Có thể chọn tư thế ngồi xổm, nằm nghiêng, thậm chí đứng dạng chân, giúp kết thúc cuộc sinh dễ dàng và ít đau đớn hơn.
Ngoài ra, những lời động viên khuyến khích, chia sẻ hoặc cử chỉ trìu mến của nhân viên y tế và người thân sẽ giúp sản phụ thực sự vơi đi nỗi lo lắng và dịu bớt những cơn đau.
- Dùng thuốc làm dịu cơn đau: Thường là thuốc giảm co cơ, an thần, điều hòa cơn co về tần số và cường độ, giúp cổ tử cung mở nhanh... Tuy nhiên, một số thuốc giảm đau, an thần sẽ làm giảm sức rặn của sản phụ, giảm chức năng hô hấp, kém đáp ứng với các hướng dẫn của nhân viên y tế. Thậm chí thuốc có thể tác động tới thần kinh, làm giảm phản xạ của trẻ sơ sinh.
- Gây tê tủy sống: Đây là biện pháp làm hết hẳn đau đớn trong cuộc sinh mà không ảnh hưởng tới sức khỏe của sản phụ và thai nhi. Một Catheter (ống nhựa nhỏ) sẽ được đặt vào vùng ngoài màng cứng ở cột sống thắt lưng để bơm thuốc tê vào; sản phụ sẽ mất hoàn toàn cảm giác đau khi sinh. Hầu hết phụ nữ châu Âu rất thích lựa chọn phương pháp này. Tuy nhiên, nó thường chỉ được áp dụng ở các cơ sở sản khoa lớn, có điều kiện theo dõi sát tim thai và cơn co qua máy monitor.
ThS Nguyễn Duy Anh, Sức Khoẻ & Đời Sống
