Nấm ăn vừa bổ dưỡng vừa chữa được nhiều bệnh
Không
chỉ là món ăn ngon, các loại nấm còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cơ thể,
chống lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tim mạch...
Không
chỉ là món ăn ngon, các loại nấm còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cơ thể,
chống lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tim mạch...
Nấm ăn là những loại nấm không độc hại, được con người dùng làm thực phẩm. Ở
Trung Quốc, nấm hương đã được biết đến từ thời Xuân thu Chiến quốc. Nấm được các
y thư cổ đánh giá là thứ "ăn được, bồi bổ được, có thể dùng làm thuốc, toàn thân
đều quý giá".
Trong giới sinh vật có gần 7 vạn loài nấm, nhưng chỉ có hơn
100 loài có thể ăn hoặc dùng làm thuốc, thông dụng nhất là mộc nhĩ đen, ngân
nhĩ, nấm hương, nấm mỡ, nấm rơm, nấm kim châm, nấm trư linh... Ngoài nguồn thu
hái từ thiên nhiên, người ta đã trồng được hơn 60 loài theo phương pháp công
nghiệp với năng suất cao. Nhiều nhà khoa học cho rằng, nấm sẽ là một trong những
thực phẩm rất quan trọng và thông dụng của con người trong tương lai.
Ngoài giá trị cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, nấm ăn còn có
nhiều tác dụng dược lý khá phong phú như:
Tăng cường khả năng miễn
dịch của cơ thể: Các polysaccharide trong nấm có khả năng hoạt hóa miễn
dịch tế bào, thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của tế bào lympho,
kích hoạt tế bào lympho T và lympho B. Nấm linh chi, nấm vân chi, nấm đầu khỉ và
mộc nhĩ đen còn có tác dụng nâng cao năng lực hoạt động của đại thực bào.
Kháng ung thư và kháng virus: Trên thực nghiệm, hầu hết các loại nấm ăn đều
có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Với nấm hương, nấm linh chi
và nấm trư linh, tác dụng này đã được khảo sát và khẳng định trên lâm sàng.
Nhiều loại nấm ăn có công năng kích thích cơ thể sản sinh interferon, nhờ đó ức
chế được quá trình sinh trưởng và lưu chuyển của virus.
Dự phòng và
trị liệu các bệnh tim mạch: Nấm ăn có tác dụng điều tiết công năng tim
mạch, làm tăng lưu lượng máu động mạch vành, hạ thấp oxy tiêu thụ và cải thiện
tình trạng thiếu máu cơ tim. Các loại nấm như ngân nhĩ (mộc nhĩ trắng), mộc nhĩ
đen, nấm đầu khỉ, nấm hương, đông trùng hạ thảo... đều có tác dụng điều chỉnh
rối loạn lipid máu, làm hạ lượng cholesterol, triglycerid và beta-lipoprotein
trong huyết thanh. Ngoài ra, nấm linh chi, nấm mỡ, nấm rơm, nấm kim châm, ngân
nhĩ, mộc nhĩ đen còn có tác dụng làm hạ huyết áp.
Giải độc và bảo vệ
tế bào gan: Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhiều loại nấm ăn có tác dụng giải
độc và bảo vệ tế bào gan rất tốt. Ví như nấm hương và nấm linh chi có khả năng
làm giảm thiểu tác hại đối với tế bào gan của các chất như carbon tetrachlorid,
thioacetamide và prednisone, làm tăng hàm lượng glucogen trong gan và hạ thấp
men gan. Nấm bạch linh và trư linh có tác dụng lợi niệu, kiện tỳ, an thần,
thường được dùng trong những đơn thuốc Đông dược điều trị viêm gan cấp tính.
Kiện tỳ dưỡng vị: Nấm đầu khỉ có khả năng lợi tạng phủ, trợ tiêu hóa, có
tác dụng rõ rệt trong trị liệu các chứng bệnh như chán ăn, rối loạn tiêu hóa,
viêm loét dạ dày tá tràng. Nấm bình có tác dụng ích khí sát trùng, phòng chống
viêm gan, viêm loét dạ dày tá tràng, sỏi mật. Nấm kim châm và nấm kim phúc chứa
nhiều arginine, có công dụng phòng chống viêm gan và loét dạ dày.
Hạ
đường máu và chống phóng xạ: Khá nhiều loại nấm ăn có tác dụng làm hạ đường
máu như ngân nhĩ, đông trùng hạ thảo, nấm linh chi... Cơ chế làm giảm đường
huyết của đông trùng hạ thảo là kích thích tuyến tụy bài tiết insulin. Ngoài
công dụng điều chỉnh đường máu, các polysaccharide B và C trong nấm linh chi còn
có tác dụng chống phóng xạ.
Thanh trừ các gốc tự do và chống lão hóa:
Gốc tự do là các sản phẩm có hại của quá trình chuyển hóa tế bào. Nhiều loại nấm
ăn như nấm linh chi, mộc nhĩ đen, ngân nhĩ... có tác dụng thanh trừ các sản phẩm
này, làm giảm chất mỡ trong cơ thể, từ đó có khả năng làm chậm quá trình lão hóa
và kéo dài tuổi thọ.
Ngoài ra, nhiều loại nấm ăn còn có tác dụng an thần,
trấn tĩnh, rất có lợi cho việc điều chỉnh hoạt động của hệ thần kinh trung ương.
Gần đây, nhiều nhà khoa học còn phát hiện thấy một số loại nấm ăn có tác dụng
phòng chống AIDS ở mức độ nhất định, thông qua khả năng nâng cao năng lực miễn
dịch của cơ thể.
Một số loại nấm ăn điển
hình
Nấm hương: Còn gọi là nấm đông cô, hương
cô, hương tín, hương tẩm..., được mệnh danh là “hoàng hậu thực vật”, là “vua của
các loại rau” (can thái chi vương). Trong 100 g nấm hương khô có 12-14 g protein
(vượt xa so với nhiều loại rau khác). Nấm hương có tác dụng điều tiết chuyển
hóa, tăng cường năng lực miễn dịch của cơ thể, ức chế tế bào ung thư, hạ huyết
áp, giảm cholesterol máu, phòng ngừa sỏi mật và sỏi tiết niệu, trợ giúp tiêu
hóa... Đây là thức ăn lý tưởng cho những người bị thiếu máu do thiếu sắt, cao
huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, trẻ em suy dinh dưỡng.
Nấm
rơm: Còn gọi là bình cô, lan hoa cô, ma cô..., là một trong những loại nấm
ăn được sử dụng rất rộng rãi, có giá trị dinh dưỡng khá cao. Nấm rơm là thức ăn
rất tốt cho những người bị cao huyết áp, rối loạn lipid máu, vữa xơ động mạch,
tiểu đường, ung thư và các bệnh lý mạch vành tim.
Nấm mỡ: Còn
gọi là nhục tẩm, bạch ma cô, dương ma cô..., cũng là một trong những loại nấm có
giá trị dinh dưỡng cao. Nấm mỡ có tác dụng làm giảm đường và cholesterol máu,
phòng chống ung thư và cải thiện chức năng gan. Bởi vậy, đây là loại thực phẩm
rất thích hợp cho những người bị ung thư, tiểu đường, tăng cholesterol máu, cao
huyết áp, giảm bạch cầu và viêm gan.
Ngân nhĩ: Còn gọi là mộc
nhĩ trắng, bạch mộc nhĩ, nấm bạc, bạch nhĩ tử..., cũng là một loại nấm khá giàu
chất dinh dưỡng. Ngân nhĩ có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể,
nâng cao năng lực tạo máu của tủy xương, cải thiện chức năng của gan và thận,
thúc đẩy quá trình tổng hợp protid trong gan, làm giảm cholesterol máu, chống
phù và chống phóng xạ. Bởi vậy, ngân nhĩ là thực phẩm rất tốt cho những người bị
suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, bị các bệnh lý đường hô hấp, cao huyết
áp, thiểu năng tuần hoàn não...
Mộc nhĩ đen: Còn gọi là vân nhĩ,
thụ kê, mộc nhu, mộc khuẩn... Mộc nhĩ đen chứa nhiều protid, chất khoáng và
vitamin. Mộc nhĩ đen có khả năng ức chế quá trình ngưng tập tiểu cầu, phòng
chống tình trạng đông máu do nghẽn mạch, ngăn cản sự hình thành các mảng vữa xơ
trong lòng huyết quản. Ngoài ra, còn có tác dụng chống lão hóa, chống ung thư và
phóng xạ. Bởi vậy, mộc nhĩ đen là thực phẩm lý tưởng cho những người bị cao
huyết áp, vữa xơ động mạch, thiểu năng tuần hoàn não, thiểu năng động mạch vành
và ung thư.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)
