Trà dược chống mệt mỏi sau lao động
Tác giả : Thạc sĩ HOÀNG KHÁNH TOÀN (Khoa Ðông y - Viện Quân y 108)
Sau một ngày làm việc căng thẳng, mệt mỏi, chúng ta có nhiều cách để phục hồi
sức khỏe như chơi thể thao, tập khí công, ăn uống bồi bổ sức lực, nằm thư giãn.
Tuy nhiên có một phương pháp còn ít người biết đến là dùng trà dược của y học cổ
truyền. Gọi là trà bởi vì cách sử dụng của nó cũng tương tự như
pha trà uống thường ngày, chứ không nhất thiết trong thành phần phải có trà thực
thụ. Người ta thường căn cứ vào tính chất công việc, thời tiết và thể chất của
người dùng để lựa chọn loại trà dược cho phù hợp nhằm thu được hiệu quả cao
nhất. Có thể dẫn một vài loại trà dược điển hình sau:
1. Ðộc sâm trà
Nhân sâm thái phiến hoặc nghiền vụn, mỗi ngày dùng 3-9g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 10 phút thì dùng được, uống thay trà. Nếu không có sâm củ thì dùng trà sâm đóng gói sẵn thay thế. Có công dụng bổ khí cường thân, hồi phục sinh lực sau lao động rất tốt, đặc biệt là lao động cơ bắp. Người bị huyết áp cao không nên dùng.
2. Nhân sâm đại táo trà
Nhân sâm 3-5g thái phiến, đại táo 10 quả bỏ hột, hãm với nước sôi trong bình kín sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng bổ khí sinh huyết.
3. Nhân sâm liên tử trà
Nhân sâm 6g thái phiến, liên tử (hạt sen) 10g đập vụn ngâm trong nước 30 phút, cho thêm một chút đường phèn rồi hấp cách thủy, sau 1 giờ thì dùng được, uống nước ăn cái trong ngày. Có công dụng bổ ích tỳ phế, cường tráng thân thể.
4. Tăng dịch ích âm trà
Huyền sâm 15g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, sinh địa 12g, ngọc trúc 12g. Các vị thái phiến hoặc nghiền vụn hãm với nước sôi trong bình kín 15 phút, uống thay trà trong ngày. Có công dụng dưỡng âm, sinh tân, nhuận táo, rất tốt cho những người lao động trong điều kiện nắng nóng, háo khát do ra mồ hôi nhiều. Người tỳ hư đi lỏng không nên dùng.
5. Thanh hao mai đông trà
Thanh hao 15g, ô mai 7g, mạch môn 10g, lá sen tươi 9g. Các vị nghiền vụn hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng thanh nhiệt khứ thử, sinh tân chỉ khát, rất tốt cho những người lao động trong mùa hè nắng nóng, môi khô, miệng khát, ra mồ hôi nhiều. Người tỳ vị hư yếu, tiết tả không nên dùng.
6. Hoàng kỳ táo khương trà
Hoàng kỳ sao 10g, đại táo 3 quả bỏ hột, gừng tươi 2 lát. Các vị nghiền vụn hãm với nước sôi trong 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng ích khí phù chính, hòa dinh cố biểu, rất tốt cho những người làm việc trong thời tiết gió rét, băng giá dễ bị cảm mạo.
7. Quế chi cam thảo trà
Quế chi 10g, cam thảo sống 5g nghiền vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng ôn bổ tâm dương, hòa dinh ích khí, dùng rất tốt cho những người lao động ngoài trời vào mùa đông hoặc công nhân nhà máy nước đá, đông lạnh. Những người có chứng nhiệt không nên dùng.
8. Ngũ vị táo nhân kỷ tử trà
Ngũ vị tử 6g, kỷ tử 6g, toan táo nhân sao đen 6g. Các vị nghiền vụn hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng định tâm an thần, kiện não ích trí, dùng rất tốt cho những người lao động trí óc dễ căng thẳng thần kinh.
9. Thủ ô đan sâm trà
Hà thủ ô chế 25g, đan sâm 25g, mật ong vừa đủ. Các vị tán vụn hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng ích thận bổ can, hoạt huyết hóa ứ, dùng rất tốt cho những người bị thiểu năng mạch vành, cao huyết áp. Người có huyết áp thấp không nên dùng.
10. Ba kích đỗ trọng ngưu tất trà
Ba kích 20g, ngưu tất 15g, đỗ trọng 20g, ngũ vị tử 9g. Các vị nghiền vụn hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng ôn bổ thận can, làm mạnh gân cốt, dùng rất tốt cho những người lao động cơ bắp phải bê vác, vận động cột sống nhiều.
Ngoài công dụng chống mệt mỏi do lao động, nếu dùng thường xuyên các loại trà dược nói trên còn góp phần chữa trị các bệnh mạn tính. Tất cả đều rất đơn giản, rẻ tiền, dễ kiếm và dễ dùng. ?
