Gà trong dinh dưỡng và sức khỏe
Gà
là loại thực phẩm ít khi vắng mặt trong các bữa tiệc ở Việt Nam. Đây là một món
ăn rất có lợi cho sức khỏe con người. Rất nhiều món ăn bài thuốc được chế biến
từ gà.
Một hôm, có người hỏi nhạc sư Giuseppe
Verdi (Italy): “Xin nhạc sư vui lòng cho biết nguồn gốc mọi cảm hứng sáng tác?”.
Ông hóm hỉnh trả lời: “Từ một đĩa xúp gà giò!”.
Món xúp gà giò mà nhà
soạn nhạc lừng danh ấy ưa thích đã xuất hiện từ thiên niên kỷ thứ ba trước Công
nguyên. Theo một bảng ghi lại trên tường đền thờ Osiris ở Memphis (Ai Cập) thì
con gà giò đã đi vào món xúp một cách ngẫu nhiên. Một nô lệ bắt trộm con gà giò
từ căn hầm của Pharaoh rồi giấu vào một bình nước sôi. Anh ta bị lính canh bắt
quả tang giữa lúc đang nhai ngấu nghiến chiếc đùi gà. Kẻ nô lệ khốn khổ bị dẫn
đến cung điện chờ lãnh hình phạt. Nhưng nhà vua nhìn vào bình đựng nước gà, hít
lấy hít để mùi thơm gợi cảm bốc ra, dùng thử một ít nước và nếm thử miếng thịt
gà giò. Vua gật gù hài lòng, ra lệnh xóa tội cho tên nô lệ và phong làm... bếp
trưởng của triều đình.
Cùng với thời gian, người ta thêm vào nồi xúp gà
rau quả tươi, thịt, cá, tôm, cua, trứng, các loại xương, đậu hạt khô, cà rốt,
khoai tây, rau thơm... làm cho món xúp càng trở nên ngon miệng. Món xúp gà rất
cần thiết cho nhu cầu dinh dưỡng của người già và trẻ em do hàm lượng sinh tố và
giá trị dinh dưỡng ít bị biến đổi qua nấu nướng và dù không nhai kỹ vẫn tiêu hóa
được dễ dàng.
Gà ác tiềm thuốc Bắc
Gà ác nhỏ, lông trắng nhưng da thịt, xương đều đen thuộc giống Gallus bankiwa,
máu đỏ hơn gà thường, chứa nhiều lysin. Thịt gà ác được ưa chuộng vì bổ dưỡng,
thường dùng cho người suy nhược, dưỡng bệnh, sản phụ mới sinh, hầm chung với toa
thuốc bắc bổ dưỡng (hoài sơn, sinh địa, sâm, táo tàu...). Nếu kết hợp với tam
thất, mật ong thì nó trở thành một món ăn bổ dưỡng không kém gì nhân sâm.
Thịt gà ác giàu axit amin, canxi, photpho, sắt, protid, lipid. Trứng tuy nhỏ
nhưng tỷ lệ lòng đỏ cao đến 34%. Thịt gà ác trị thận suy, đau lưng, ra mồ hôi
trộm, chân tay yếu mỏi, tốt khi bồi dưỡng cho người mới ốm dậy, phụ nữ sau khi
sinh.
Canh trứng-cà chua-đậu phụ
Có một thực đơn dễ làm,
rẻ tiền và các thành phần hỗ trợ cho nhau về mặt dinh dưỡng, đó là trứng, cà
chua, đậu phụ nấu canh. Chỉ cần đun sôi nước, thêm vài lát cà chua, đậu phụ thái
miếng, đập quả trứng gà cho vào, nêm vừa miệng là có được chén canh trứng.
Lòng đỏ trứng chứa nhiều vitamin B1, B2, PP, A, D. Trong một quả trứng, lượng
vitamin D gấp 3 nhu cầu hằng ngày. Nhược điểm của lòng đỏ trứng là giàu
cholesterol, gây xơ vữa động mạch, dẫn đến cao huyết áp hoặc tai biến mạch máu
não. Đậu phụ chứa lexitin chống hình thành cục máu đông nên làm giảm tác hại của
cholesterol. Cà chua có các chất chống oxy hóa, ngăn cản sự xơ vữa thành mạch và
chống lão hóa, làm giảm các bệnh tim mạch. Hai thành phần này vừa làm tăng tác
dụng bổ dưỡng của trứng gà vừa làm giảm tác dụng phụ do trứng mang lại.
Gà dùng làm thuốc
Một loại thuốc bổ được chế tạo từ tinh
chất gà đã xuất hiện trên thị trường với tính chất chống viêm và chống sự xâm
nhiễm của virus. Nó được gọi là Essence of chicken, kích thích hệ miễn nhiễm,
tăng cường khả năng phòng bệnh cho cơ thể chống lại cảm cúm, các bệnh nhiễm
khuẩn khác, đồng thời làm giảm chứng huyết áp cao và ngăn chặn bệnh xơ vữa động
mạch liên quan đến tuổi tác. Cách đây vài thập niên, thuốc bổ bào chế từ phôi
trứng gà cũng rất được ưa chuộng.
Món gà ác chưng ngũ vị (hạt sen, đại
táo, đậu ván trắng, hoài sơn, mộc nhĩ) là món ăn phối hợp các chất bổ dưỡng,
mạnh tì vị, giúp ăn ngon, giúp người suy nhược mau khỏe lại. Trong đó, gà ác là
nguồn protein lành, không gây dị ứng; hạt sen dưỡng tâm, bổ tì, cố tinh, trị mất
ngủ, suy nhược cơ thể. Đại táo bổ dưỡng, ích khí, tồn thần, tiêu viêm, điều hòa
các vị thuốc khác. Hoài sơn thanh nhiệt, ích thận, giải độc. Đậu ván trắng tức
bạch biển đậu bổ tì vị, giải nhiệt trị biếng ăn, giải độc.
Gà ta bổ dưỡng
hơn gà công nghiệp vì được nuôi thả, thường xuyên hoạt động nên cơ bắp săn chắc.
Gà thả rong thường bới đất kiếm ăn, có được những chất cần thiết cho sự phát
triển như sinh tố, khoáng chất...
(Theo Đẹp)
