Gạo nếp chữa bệnh
 |
Gạo nếp vị ngọt, tính ấm. |
Theo y học cổ truyền, gạo nếp thường được dùng để chữa suy nhược cơ thể, tiêu chảy do tỳ vị hư nhược, viêm loét dạ dày, tá tràng... Tuy nhiên, nó lại có tính ấm nên những người mang thể chất thiên nhiệt hoặc đàm nhiệt, người đang bị bệnh có sốt, ho khạc đờm vàng, vàng da, chướng bụng... không nên dùng.
Ngoài ra, chất amilopectin - thành phần tạo độ dẻo của cơm nếp - lại rất khó tiêu, vì vậy không nên dùng nhiều đồ nếp cho các đối tượng: trẻ nhỏ, người già, người mới ốm dậy, người tỳ vị quá hư nhược. Nếu muốn ăn, tốt nhất là nấu thành cháo
Dân gian hay dùng cơm nếp nóng để chườm chữa tắc tia sữa cho sản phụ; lấy cơm nếp nguội giã nhuyễn, trộn với bột thuốc để bó gãy xương và bong gân. Gạo nếp còn được dùng để chữa rối loạn bài tiết mồ hôi, tiểu đường, rối loạn tiền đình, thiểu năng tuần hoàn não, chứng buồn nôn ở phụ nữ có thai... Sau đây là một số bài thuốc cụ thể:
- Gạo nếp 250 g, rượu vang 500 ml, trứng gà 2 quả. Tất cả cho vào bát to, đem hấp cách thủy cho chín, chia ăn vài lần. Dùng để bồi bổ cho người suy nhược cơ thể sau khi bị bệnh nặng.
Hoặc: Gạo nếp 500 g đồ chín; biển đậu, hạt sen và ý dĩ mỗi thứ 50 g ngâm nước nóng trong 4 giờ; long nhãn 50 g, đường thanh mai 25 g, táo đỏ 20 quả. Tất cả cho vào bát to, chế thêm một chút mỡ lợn rồi hấp chín, khi ăn đổ úp ra đĩa, có thể tưới thêm ít nước đường trắng, ăn nóng. Thuốc có công dụng kiện tỳ, dưỡng vị, ích âm, bổ thận. Theo kinh nghiệm của cổ nhân, người già ốm yếu, ăn ít, bị bệnh tiểu đường, đại tiện lỏng hoặc phù thũng nên trọng dụng món ăn này.
- Gạo nếp non hoặc hoa lúa nếp 100 g, tang bạch bì (vỏ trắng cây dâu) 100 g, sắc kỹ, chia uống 2 lần trong ngày. Thuốc có công dụng dưỡng âm, thanh nhiệt, có tác dụng hỗ trợ điều trị chứng tiêu khát (tiểu đường) với biểu hiện hay khát, uống nhiều, tiểu nhiều.
- Gạo nếp 500 g ngâm nước một đêm, để ráo rồi sao thơm; hoài sơn 50 g sao vàng. Hai thứ tán thành bột mịn, mỗi sáng dùng 20-30 g quấy đều với nước sôi, thêm chút đường đỏ và hạt tiêu để làm món điểm tâm. Dùng cho những người bị bệnh đường ruột, đại tiện lỏng nát kéo dài, chán ăn, mệt mỏi do tỳ vị hư nhược.
Cũng có thể dùng gạo nếp lượng vừa đủ cho vào một cái dạ dày lợn cùng gia vị các loại, buộc kín miệng, đem hấp cách thủy cho thật chín rồi chia ăn vài lần.
- Gạo nếp 100 g, vỏ tiểu mạch 100 g, sao vàng, tán bột, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 10 g. Dùng cho các trường hợp hay đổ mồ hôi vô cớ, cơ thể mệt mỏi kéo dài (y học cổ truyền gọi là chứng tự hãn do khí hư).
- Gạo nếp 30 g tán thành bột mịn, nấu thành dạng hồ loãng, chế thêm 30 g mật ong, chia ăn vài lần trong ngày. Dùng cho người mắc chứng vị âm hư với biểu hiện: miệng khát muốn uống nhiều nước, ăn kém, hay nôn và buồn nôn. Phương thuốc này còn có tác dụng lợi mật, giảm đau, dùng cho các trường hợp có cơn đau quặn gan do giun chui lên đường mật.
- Gạo nếp 200 g, bột đại hồi 50 g, hai thứ trộn đều, sao thật nóng, bọc trong túi vải đem chườm vào vị trí tổn thương ở bệnh nhân mắc chứng đau lưng, đau khớp.
- Cơm nếp đốt thành than, trộn đều với bột hoàng liên và dầu vừng, bôi chữa chứng chốc đầu ở trẻ em.
ThS Hoàng Khánh Toàn, Sức Khoẻ & Đời Sống
