Hạt gấc làm thuốc
Để
chữa trĩ, có thể dùng hạt gấc giã nát, thêm một ít giấm thanh, gói
bằng vải, đắp vào hậu môn để suốt đêm. Mỗi đêm đắp thuốc một lần.
Đông y gọi hạt gấc là "mộc miết tử" (con ba ba gỗ) vì nó dẹt, hình
gần như tròn, vỏ cứng, mép có răng cưa, hai mặt có những đường vân
lõm xuống, trông tựa như con ba ba nhỏ. Theo các sách cổ, nhân hạt
gấc vị đắng, hơi ngọt, tính ôn, hơi độc, vào 2 kinh can và đại
tràng, có tác dụng chữa mụn nhọt, tiêu thũng. Nó được dùng trong
những trường hợp ngã, bị thương, sang độc, phụ nữ sưng vú, hậu môn
sưng thũng. Hạt gấc có thể dùng uống (ngày 1 nhân nướng chín) nhưng
chủ yếu là dùng bôi ngoài, không kể liều lượng.
Trong nhân
dân, nhiều gia đình có thói quen để dành hạt gấc sống hoặc đã qua đồ
xôi. Khi cần đến thì chặt đôi đem mài với ít rượu hoặc giấm thanh để
bôi chỗ sưng tấy do mụn nhọt, sưng quai bị; bôi nhiều lần trong
ngày, cứ khô lại bôi; rất mau khỏi. Có người giã nhân hạt gấc với
một ít rượu, đắp lên chỗ vú sưng, đắp liên tục, ngày thay thuốc 1
lần, rất chóng khỏi.
Một số ứng dụng khác:
- Chữa chai chân
(thường do dị vật găm vào da, gây sừng hóa các tế bào biểu bì ở một
vùng của gan bàn chân, ảnh hưởng tới việc đi lại): Lấy nhân hạt gấc,
giữ cả màng hạt, giã nát, thêm một ít rượu trắng 35-40 độ, bọc trong
một cái túi nylon. Dán kín miệng túi, khoét một lỗ nhỏ rộng gần bằng
chỗ chai chân, buộc vào nơi tổn thương, 2 ngày thay thuốc một lần.
Băng liên tục cho đến khi chỗ chai chân rụng ra (khoảng 5-7 ngày sẽ
có kết quả).
- Chữa sang chấn đụng giập trong những
trường hợp bị ngã, bị thương, tụ máu: Dùng hạt gấc đốt vỏ ngoài cháy
thành than (nhân bên trong chỉ vàng, chưa cháy), cho vào cối giã
nhỏ, cứ khoảng 30-40 hạt thì cho 400-500 ml rượu vào ngâm để dự trữ
dùng dần. Dùng rượu ngâm hạt gấc bôi vào chỗ sang chấn, có tác dụng
tốt gần như mật gấu.
BS Vũ Nguyên Khiết, Sức Khoẻ & Đời Sống
