VỊ THUỐC TỪ CÂY HOA GẠO

Tác giả : HOÀNG KHÁNH TOÀN

Hoa gạo là thứ cây rất quen thuộc đối với người dân nước ta, nhất là ở những vùng nông thôn miền Bắc. Cây hoa gạo có thể cao tới 15m hoặc hơn, cành mọc ngang với những gai hình nón, lá kép chân vịt với 5 - 8 lá chét hình mác hay hình trứng, dài chừng 9-15, rộng 4-5cm. Vào mùa xuân, lá gạo rụng hết, hoa bắt đầu nở đỏ tươi trên những cành nhỏ trước khi có mầm và lá non, khiến cả cây gạo bừng lên một sắc màu tươi thắm hết sức ấn tượng. Người ta yêu cây gạo không những vì vẻ đẹp của nó, mà còn vì các bộ phận của cây như hoa, vỏ thân và rễ đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh.

CÔNG DỤNG THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN

Cây hoa gạo còn được gọi là mộc miên, cổ bối, ban chi hoa, anh hùng thụ... Tên khoa học là Gossampinus malabarica (DC). Merr., thuộc họ Gạo (Bombaceae). Vỏ thân chứa nhiều chất nhầy; Hoa chứa 85,66% nước, 1,38% chất đạm, 11,95% chất đường, 1,09% chất khoáng; Hạt chứa 25% tinh dầu. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, nước sắc hoa gạo có tác dụng ức chế trực khuẩn lỵ mạnh hơn so với Chloromycetine và Berberine.

Theo dược học cổ truyền, vỏ cây gạo vị cay, tính bình, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, hoạt huyết tiêu thũng, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm loét dạ dày, đi lỏng, kiết lỵ, đau khớp cổ chân và khớp gối, viêm loét ngoài da, chấn thương do trật đả...; Hoa gạo vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, giải độc chỉ huyết, thường dùng để trị tiết tả (đi lỏng), lỵ tật (kiết lỵ), băng huyết, sang độc (viêm loét, nhọt độc), xuất huyết do chấn thương...; Rễ gạo vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, thu liễm chỉ huyết (giải nhiệt và thấp trong cơ thể, cầm máu và thu sáp, băng se vết thương), thường được dùng để chữa viêm loét dạ dày, xích lỵ (kiết lỵ phân có máu), loa lịch (lao hạch), sản hậu nhũ thũng (sưng vú sau khi sinh con), tổn thương do trật đả. Trong các y thư cổ như Bản thảo cương mục, Bản thảo cầu nguyên, Sinh thảo dược tính bị yếu, Lĩnh nam thái dược lục, Hồng nghĩa giác tư y thư, Hải Thượng y tông tâm lĩnh..., các bộ phận của cây gạo đều được sử dụng để làm thuốc với những kiến giải khá độc đáo.

MỘT SỐ CÁCH DÙNG CÁC BỘ PHẬN CÂY HOA GẠO CHỮA BỆNH

Viêm khí phế quản cấp tính: Rễ gạo 30g sắc uống.

Ho khạc nhiều đờm do phế nhiệt: Hoa gạo 15g, ngư tinh thảo (rau diếp cá) 15g, tang bạch bì 10g, sắc uống.

Nôn ra máu: Hoa gạo 14 bông, thịt lợn nạc 100g. Hoa gạo rửa sạch, thái nhỏ; Thịt lợn thái miếng. Hai thứ nấu canh ăn.

Ho ra máu: Hoa gạo 14 bông sắc kỹ, chế thêm một chút đường phèn, chia uống vài lần trong ngày.

Viêm loét dạ dày: (1) Rễ, hoa hoặc vỏ thân cây gạo 15-30g, sắc uống. (2) Rễ, hoa hoặc vỏ thân cây gạo 30g, rễ cây lưỡng diện châm (Zanthoxylum nitidum) 6g, sắc uống.

Lỵ trực khuẩn, viêm ruột và dạ dày cấp tính, đi lỏng, đại tiện ra máu: (1) Hoa gạo 60g, sắc kỹ, chế thêm một chút mật ong hoặc đường phèn, chia uống vài lần trong ngày. (2) Hoa gạo 15g, kim ngân hoa 15g, phượng vĩ thảo (cỏ seo gà) 15g, sắc uống. (3) Hoa gạo 15-30g sắc kỹ, chia uống 3 lần trong ngày.

Sưng đau vú sau khi sinh con: Hạt cây gạo 10g, sao vàng sắc uống.

Trẻ em sốt cao vào mùa hè: Hoa gạo 6g, sắc kỹ, chế thêm chút đường phèn, chia uống vài lần trong ngày.

Viêm khớp mạn tính, đau lưng và đau gối mạn tính: (1) Rễ gạo 30-60g, sắc hoặc ngâm rượu uống. (2) Vỏ thân cây gạo 15g, sắc kỹ, bỏ bã, chế thêm một chút rượu vang, chia uống 2 lần trong ngày.

Tiểu tiện không thông: Chất gôm cây gạo 10g, kim ngân dây 20g, hạ khô thảo 20g, sắc với 750ml nước, cô còn 300ml chia uống 3 lần trong ngày.

Sưng nề do chấn thương: (1) Vỏ thân hoặc rễ cây gạo ngâm rượu xoa ngoài hoặc giã nát đắp vào vị trí tổn thương. (2) Vỏ thân cây gạo 100g, củ nghệ vàng già 100g. Vỏ gạo cạo bỏ vỏ bẩn ở ngoài, băm nhỏ, giã nát với nghệ thái mỏng, dùng dấm thanh và rượu cho vào sao rồi chườm hoặc đắp vào vết thương khi còn nóng.

Ngứa vùng hậu môn sinh dục: Vỏ thân cây gạo sắc lấy nước ngâm rửa nơi bị bệnh.

Trĩ xuất huyết: Hoa gạo 20g, quyển bá 10g, hòe hoa 15g, sắc uống.

Bong gân: (1) Vỏ cây gạo 16g (cạo bỏ vỏ ngoài, sao rượu), lá lốt 16g (sao vàng), sắc với 750ml nước, cô còn 250ml, chia uống 2 lần trong ngày. (2) Lá náng, quả đu đủ non và vỏ thân cây gạo, ba thứ lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nhuyễn, băng tổn thương. (3) Rau má tươi, vỏ thân cây gạo tươi, vòi voi tươi và bồ công anh tươi, bốn thứ lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát, bó vào nơi bị bệnh. (4) Lá náng 1 phần, vỏ thân cây gạo gọt bỏ vỏ cứng thái nhỏ 1 phần, dọc cây đu đủ 1 phần. Ba thứ giã nát, sao với một ít rượu và nước tiểu trẻ em rồi chườm vào tổn thương.

Gãy xương: Sau khi nắn chỉnh ổ gãy, dùng vỏ rễ cây gạo tươi rửa sạch, giã nát, bó vào vị trí gãy xương, 2 ngày thay 1 lần.

Vết thương chảy máu và băng huyết: Hoa gạo lượng vừa đủ, đốt thành than uống.

Đau răng: Vỏ thân cây gạo 20g sắc đặc, ngậm nhiều lần trong ngày.

 

 

THẢO DƯỢC
1. Thào dược với thuất cải lão hoàn đồng
1. Thảo dược cũng có thể gây hại cho sức khỏe
Bí đỏ có lợi cho sức khỏe
Bông hoa làm thuốc
Bưởi - loại quả nhiều lợi ích
Bưởi giúp giảm béo
Bạc hà chống ung thư
Bạch quả trong điều trị rối loạn tuần hoàn
Bị bệnh về mằt nên kiêng ắn hành tỏi
Cam chống viêm khớp
Cam quýt giúp ngăn ngừa ung thư
Cam thảo chống ung thư
Cam thảo làm giảm sinh lực của nam giới
Cam thảo đất chữa mề đay
Chiếu xạ lương thực để loại bỏ chứng trướng bụng
Chua me đất hoa đỏ chữa các chứng viêm nhiễm
Chuối vàng giúp trẻ tinh mắt
Cháo hoa cúc chữa đau mắt
Cà chua chống ung thư tuyến tiền liệt
Cà chua làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch
Cà rốt phòng chống ung thư
Các phương thuốc từ cây dâm bụt
Cách ngâm rượu thuốc
Cái "chột nưa" trong thơ tố hữu còn là một vị thuốc quý
Cây a năng - Tránh thai bằng cách đeo lá cây a năng
Cây ba đậu
Cây bo bo làm thuốc
Cây bạch hoa xà - Thuốc từ cây bạch hoa xà
Cây bầu đất
Cây bồ công anh làm thuốc
Cây chân vịt chữa được nhiều bệnh
Cây chè chữa bệnh
Cây chó đẻ chữa bệnh
Cây câu đằng
Cây cỏ ngọt
Cây cỏ ngọt hay “chất ngọt hoàng gia”
Cây cỏ sữa - thuốc hay chữa kiết lị
Cây cỏ sữa chữa bệnh lỵ
Cây dành dành chữa bong gân
Cây Dành Dành chữa bệnh và làm sạch môi trường
Cây dâm bụt
Cây dâm bụt có thể chữa bệnh tim
Cây dâu
Cây dền gai chữa viêm da mủ
Cây dừa cạn
Cây dừa nước và các công dụng chữa bệnh của nó
Cây hoa gạo
Cây hoa hiên chữa bệnh
Cây hoa hướng dương tất cả các bộ phận ðều là thuốc quý
Cây hoa đào - sắc xuân và vị thuốc
Cây huyết dụ làm thuốc
Cây húng chanh làm thuốc
Cây hương nhu tía chữa cảm
Cây hẹ làm thuốc bổ thận tráng dương
Cây khế - Thuốc hay từ cây khế
Cây ké hoa đào làm thuốc
Cây lô hội - Các ứng dụng khác của cây lô hội
Cây lô hội - Thuốc từ cây lô hội
Cây lô hội dùng làm thuốc 
Cây mía
Cây na - vị thuốc dễ kiếm
Cây nhàu
Cây quất chữa bệnh
Cây rau khúc làm thuốc
Cây ráy gai chữa ho
Cây sen
Cây sung chữa mụn nhọt
Cây sơn tra trong ðông và tây y
Cây sắn dây chữa bệnh
Cây sống đời (cây chữa bỏng)
Cây sống đời chữa bệnh
Cây tai tượng đỏ chữa bệnh
Cây thanh hao có thể phòng ung thư
Cây thanh hao hoa vàng
Cây thạch lựu chữa sán
Cây thổ phục linh làm thuốc
Cây thủy tiên - Thuốc từ cây thủy tiên
Cây trâu cổ chữa bệnh
Cây trắc bá diệp và các công dụng chữa bệnh
Cây vòi voi chữa bệnh
Cây vối chữa bệnh
Cây xuyên tâm liên chữa viêm đường hô hấp
Cây xấu hổ làm thuốc
Cây đơn buốt
Cây đơn buốt - vị thuốc nam phòng trị cảm, cúm, tiêu viêm, chống đau nhức
Cây đơn kim chữa viêm họng
Cây đại - vị thuốc chữa bệnh
Cây ổi
Cây ớt, vị thuốc quý trong y học cổ truyền
Cây ớt, vị thuốc quý trong y học cổ truyền
Có thể chữa ung thư xương bằng thuốc nam
Cùi và hạt bưởi
Cơm cháy chữa bệnh
Cải thiện sức khỏe người nhiễm HIV bằng thảo dược
Cần sa ngừa bệnh Alzheimer
Cỏ mực
Cỏ seo gà chữa viêm đường tiết niệu
Củ gừng chữa bệnh
Củ gừng vàng chữa bệnh
Củ hành vị thuốc dân gian
Củ khoai tây
Củ mã thầy
Củ riềng làm thuốc
Diệp hạ châu - Câu chuyện về cây diệp hạ châu
Dây tơ hồng - Thuốc từ dây tơ hồng
Dùng gừng chữa cảm giác buồn nôn
Dưa bớ - Thuốc từ dưa bở
Dưa chuột
Dưa hấu chữa bệnh
Dược liệu Việt Nam dùng trong điều trị bệnh tim mạch
Dược phẩm từ biển cả
Dược thảo trong điều trị đái tháo đường
Dược thảo trong điều trị đái tháo đường type 2
Dược thảo Trung Quốc giúp chữa sốt rét
Dược thảo trị bệnh gan
Dược thảo điều trị chấn thương
Dầu mù u. một dược liệu dân gian quý
Dứa cũng chống béo
Giá đỗ - Xấu thành đẹp nhờ giá đỗ
Gạo nếp chữa bệnh
Gừng có tác dụng chống nghén
Gừng làm dịu cảm giác buồn nôn ở thai phụ
Gừng tươi thường xuyên kéo dài tuổi thọ và phòng ngừa sỏi mật
Gừng và bạc hà làm chậm sự phát triển của bệnh ung thư
Gừng vàng - vị thuốc quý
Gừng, dùng mỗi ngày, khỏi cần bác sĩ
Hoa cúc - vị thuốc thần tiên của đất trời
Hoa cứt lợn - Thuốc từ cây hoa 'cứt lợn'
Hoa hiên
Hoa hoè cầm máu và phòng chống bệnh tim mạch
Hoa kim trâm
Hoa kim trâm - nữ hoàng vitamin
Hoa lăng tiêu làm thuốc
Hoa mào gà đỏ chống viêm và cầm máu
Hoa mào gà đỏ làm thuốc
Hoa phù dung cũng là vị thuốc
Hoa đào với vẻ đẹp dung nhan
Huyền sâm
Hà thủ ô - Cách dùng hà thủ ô khi không uống được rượu
Hà thủ ô bổ máu
Hà thủ ô: chữa tóc, râu bạc sớm và chữa viêm xoang
Hành củ ngừa ung thư đường ruột
Hành, táo có tác dụng tốt cho tim
Húng chanh
Hương hoa có lợi cho sức khỏe
Hạt Bí Ngô
Hạt gấc làm thuốc
Hạt tiêu chữa bệnh
Hải sâm - thực phẩm và vị thuốc quý
Khoai lang - một vị thuốc quý
Khoai mài - vị thuốc bổ quý
Khoai tây chữa bệnh
Khổ qua chữa bệnh
Lan tai cáo - cây cảnh và cây thuốc
Lá mơ tam thể
Lá trầu không
Lá xương sông làm thuốc
Lạc - vũ khí chống lao hữu hiệu
Mâm ngũ quả - mâm thuốc
Mã thầy chữa viêm đường hô hấp
Mã thầy có công dụng gì?
Mía chữa các bệnh do nhiệt
Mía với tác dụng dụng bảo vệ sức khỏe và bổ dưỡng
Mía, nguồn dinh dưỡng và chữa bệnh
Móng lưng rồng trị viêm gan
Măng cụt - vị thuốc chữa bệnh
Mơ vị thuốc giải khát kỳ diệu
Mướp chữa được nhiều bệnh
Mười đối tượng kiêng dùng nhân sâm
Mẫu đơn, một dược thảo quý
Mặt trái của đậu nành
Mộc nhĩ đen
Mộc nhĩ đen
Mộc nhĩ đen có thể chữa bệnh sỏi
Một số loại nước lá chữa bệnh kiết lỵ
Nga truật, vị thuốc rất tốt cho các bệnh lý đường tiêu hóa
Nghệ
Nghệ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh máu trắng
Ngũ gia bì vừa làm cảnh, vừa làm thuốc
Ngưu bàng - cây thuốc quý
Ngải cứu - cây thuốc quý dễ trồng
Ngọc bình phong ẩm - một loại trà dược quý
Ngộ độc dứa
Ngộ độc nấm và cách chữa trị
Ngửi vỏ cam chanh chặn đứng hen suyễn
Nha đam - một dược liệu quý
Nho đỏ và cà chua giúp phòng bệnh ung thư
Nước đá chữa bệnh
Nấm hương - vị thuốc quý
Nấm hương - vị thuốc quý
Nấm rơm chữa bệnh
Phấn hoa chữa bệnh
Phấn hoa có công dụng gì
Phất thủ liệu pháp
Phẫu thuật cho bệnh nhân cách xa... 7.500 cây số
Quả bí đao
Quả bưởi chữa bệnh
Quả cà - vị thuốc chống xuât huyết và ung thư
Quả lê - Thuốc chữa bệnh từ quả lê
Quả mâm xôi đen - vũ khí mới chống ung thư
Quả mướp
Quả phật thủ - Các phương thuốc từ quả phật thủ
Quả sung
Quả trám chữa bệnh
Quả trám chữa bệnh mùa đông
Quả vải chữa bệnh
Quả xoài chữa bệnh
Quả xoài, vị thuốc
Quất hồng bì giải cảm
Quế có lợi cho bệnh nhân tiểu đường
Rau chân vịt ẩn giấu thuốc trị mù loà
Rau dền làm thuốc
Rau hẹ - vị thuốc tiện dụng và rẻ tiền
Rau họ cải chống ung thư ruột kết
Rau muống
Rau má - Vài bài thuốc từ rau má
Rau má chữa cảm sốt
Rau má thanh nhiệt giải độc
Rau ngót
Rau ngót
Rau ngót chữa bệnh
Rau quả - 10 thứ rau quả giúp trẻ lâu
Rau sam
Rau sam - Thuốc kinh nghiệm từ rau sam
Rau sam chữa bệnh
Rau thơm - những vị thuốc quý
Rau và trái cây tốt hơn thuốc bổ
Rau và trái cây tốt hơn thuốc bổ
Sage - thảo mộc kích thích trí nhớ
Sen - vị thuốc chữa nhiều bệnh
Sâm chén hay đơn thuốc làm đẹp da mặt
Sơn tra - Cách dùng sơn tra phòng chống rối loạn lipid máu
Sơn tra - Cách dùng sơn tra phòng chống rối loạn lipid máu
Sắn dây - vị thuốc giải độc rượu
Tam thất
Thanh hao hoa vàng
Thanh hao hoa vàng
Thài lài trắng - vị thuốc hay dễ kiếm
Thực liệu cổ truyền phương Ðông
Tinh dầu hoa hồng - loại thuốc lý tưởng
Tiền hồ
Toán học - Dưỡng sinh
Trà tâm sen
Trà xanh - Thêm một công dụng của trà xanh
Trái chanh
Trái gấc chữa bệnh
Trái man việt quất trị bệnh mụn giộp
Trái táo
Trái xoài chữa bệnh
Trần bì & đờm vướng họng
Tác dụng của một số rau quả đắng chát
Tám bài thuốc quí từ quả dừa
Táo - một vị thuốc quý
Táo bảo vệ tim mạch
Táo mèo chống tăng huyết áp
Tâm thất, vị thuốc vàng không đổi được
Tía tô chữa bệnh
Tỏa dương - vị thuốc cho nam giới 
Tỏi - Ăn tỏi sống lâu
Tỏi chữa bệnh
Tỏi trị bệnh đường tiêu hóa
Tỏi tây thải độc
Tỏi, tác dụng kỳ diệu
Văcxin 'khoai tây' phòng viêm gan B
Vỏ cam quýt giảm cholesterol
Ðan sâm trong điều trị bệnh tim mạch
Ðu đủ, thức ăn và vị thuốc
Đan sâm trong điều trị bệnh tim mạch
Đan sâm trị bệnh gì
Đinh hương
Đinh lăng
Đu đủ chữa bệnh và bồi dưỡng cơ thể
Đu đủ dùng trong chữa bệnh nội - ngoại khoa & bồi dưỡng cơ thể
Đôi điều cần biết khi dùng quế
Đậu Hà Lan dinh dưỡng
Đậu Hà Lan làm thuốc
Đậu nành dinh dưỡng
Đậu nành và sức khỏe phụ nữ
Đậu nành và trà giúp bảo vệ tuyến tiền liệt
Đậu sị - vị thuốc chữa cảm sốt
Đậu xanh chữa bệnh

 

THƯ MỤC Y HỌC CỔ TRUYỀN
Bài thuốc Đông Y
Bình luận Đông Y
Dược thiện
Thảo Dược
Trang Võ Hà
Trà dược
Tài dược
Tự chữa bệnh
Xoa bóp trị liệu
Điều trị Đông Y