Uống bia hấp dẫn muỗi
Nguyễn Văn Tuấn
Bia có lẽ là một trong những thức uống lâu đời nhất và phổ biến nhất trên thế giới. Theo nhiều tài liệu khảo cổ, bia xuất hiện lần đầu tiên vào thời Đồ đá mới, tức khoảng 11.000 năm về trước, và được ghi chép trong cổ sử Ai Cập. Một tài liệu khác cho biết bia được chế biến từ gạo ở Trung Quốc khoảng 9.000 năm trước. Ngày nay, bia trở thành một thức uống phổ biến nhất. Tiệp và Ái Nhĩ Lan là hai nước đứng đầu thế giới, với lượng tiêu thụ bia trên đầu người là 157 lít và 131 lít / năm. Ở Việt Nam, tuy chưa có thống kê chính thức, nhưng một số nghiên cứu dịch tễ học cho thấy khoảng 2/3 đàn ông Việt từng uống bia.
Một trong những “lợi ích” mà giới uống bia tin tưởng là bia làm cho họ hấp dẫn hơn. Thật vậy, người ta tin rằng một lon bia có thể làm cho mặt họ hồng hào hơn. Đối với nữ, một vài hớp bia sẽ làm cho sắc diện hồng và rất dễ thu hút chú ý của người đối diện. Sự thật thì niềm tin này cũng có phần đúng ở một chừng mực nào đó và còn tùy thuộc vào gien của người uống bia (xem bài “Rượu - chứng đỏ mặt và ung thư thực quản”, TT 9/4/2009).
Nếu bia làm mặt hồng hào là một tin lành, thì bia cũng có một tin xấu khác: bia cũng hấp dẫn con muỗi. Một nghiên cứu rất thú vị mới công bố vào tuần qua trên tập san PLoS ONE cho thấy bia có khả năng thu hút muỗi gây sốt rét (loại muỗi này có tên khoa học là anopheles gambiae).
Làm cách nào mà các nhà khoa học có thể “chứng minh” muỗi thích bia? Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học thiết kế một cách độc đáo. Họ tuyển mộ 43 người đàn ông tình nguyện tham gia nghiên cứu, và cho vào tạm trú trong một cái lều bao kín bằng plastic. 43 tình nguyện viên được chia thành 2 nhóm: nhóm uống bia với nồng độ 3% alcohol, và nhóm uống nước khoáng. Họ dùng một cái quạt hút hơi người, hơi bia từ lều ra một ống dẫn có hình chữ Y (với một nhánh có chứa hơi bia và một nhánh chỉ không khí) sang một phòng khác có muỗi. Các nhà nghiên cứu ghi nhận rằng sau 15 phút, có đến 65% muỗi bay về hướng có mùi bia. Còn khi hơi ống dẫn từ nhóm uống nước thì không có khác nhau về sự thu hút muỗi.
Tại sao uống bia hấp dẫn muỗi? Cho đến nay, không ai biết nguyên nhân. Các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu này cũng không biết. Chúng ta biết rằng muỗi thích mùi carbon dioxide, nhưng người uống bia không thải ra chất carbon dioxide. Chúng ta cũng biết rằng muỗi bị thu hút bởi thân nhiệt (hơi nóng), nhưng người uống bia thì lại có thân nhiệt giảm. Có thể bia thải một số chất hóa học nào đó làm thu hút muỗi, nhưng cho đến nay chưa ai biết những chất này là gì.
Một giải thích khác có lẽ logic hơn là hệ thống miễn dịch. Muỗi là loài vật hoạt động về đêm, và chúng chỉ “tích cực” tìm mồi khi mặt trời lặn, cũng là lúc mà chúng có thể ngửi mùi bia. Bia làm giảm hiệu quả phòng thủ của hệ thống miễn dịch, do đó người uống bia có thể có nguy cơ bị muỗi chích cao hơn người không uống bia. Một nghiên cứu trước đây cũng cho thấy muỗi gây sốt Dengue cũng “thích” mùi bia từ người uống bia. Những kết quả này cho thấy ý nghĩa y tế công cộng của mối liên hệ giữa uống bia và muỗi.
